Sosyal Değişimleri Yansıtmada Romanın Önemi -Mohammed Saber Obaid’in Hataun Maksud Romanı Örneğinde-


Kafi M., Çıkar M. Ş.

İmam Azam Fakültesi Dergisi, cilt.1, sa.1, ss.441-465, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 1 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: İmam Azam Fakültesi Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.441-465
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Edebi eserler, ortaya koydukları yapıtlarıyla toplumu değiştirdikleri gibi kimi zaman da toplumda meydana gelen değişliklerden etkilenirler. Her iki durumda da edebiyat ve ideoloji birbirlerini kullanmaktan geri duramazlar. Kimilerine göre sanat, ideolojiden başka bir şey değilken kimilerine göre ise, ideolojinin ötesine geçerek gizlenmeye çalışılan hakikatleri ortaya koyar. Bu tartışmalarda orta bir yolu takip edenler ise edebiyat ile ideolojinin içiçe olduğunu kabul etmekle birlikte edebiyatın, ideolojinin gerçek doğasını gün yüzüne çıkardığını iddia ederler.

İdeoloji ve edebiyat ilişkisinin en keskin çizgilerle yaşandığı toplumlardan birisi de Arap toplumudur. Bir tarafta resmi ideolojilerin dayattığı edebiyat, diğer tarafta ise buna tam karşı pozisyon almış sınıfları görmek mümkündür.

Aynı şekilde toplumda meydana gelen değişimler de edebiyat alanında çok hızlı bir şekilde yankı bulmaktadır. Bu yüzden de toplumunda meydana gelen siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel ve dini alandaki değişimler ve bu değişimlerin bireysel ve sınıfsal düzeydeki yansımalarını işleyen eserler görmek mümkündür.

Bu çalışmalardan birisi de Irak’ın Musul kentinde yaşayan ve Arap dünyasında tanınan bir şair, eleştirmen ve akademisyen olan Prof. Dr. Mohammed Saber Obaid’in yazmış olduğu hataun maksud/bilinçli hata adlı romanıdır.

Uzun bir süredir ekonomik ve siyasi çalkantılara sahne olan ülkede yaşayan bir edibin, bu durumu eserine nasıl yansıttığı, olayları nasıl değerlendirdiği? sorularına cevap bulmak istedik. Bu cevapları ararken, yazarın yansıtmalar yaparken kendi ideolojisini ne kadar öne çıkardığını da bu çalışmamızda ortaya koymaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler; Obaid, Hataun Maksud, ideoloji, değişimler, toplum.