Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, cilt.5, sa.2, ss.329-354, 2021 (Hakemli Dergi)
Abdülkerîm Müderris’in çalışmalarından biri Mevâhibu'r-Rahmân fî
Tefsîri'l-Kur'ân adlı tefsiridir. Müderris, alanında önemli bir konuma
sahip olan bu tefsirinde, dil inceliklerine, filolojik açıklamalara, belâgat
nüktelerine oldukça yer vermiştir. Müderris’in tefsirinde dikkat çeken
hususların başında onun itikâd ilmindeki otoritesi gelmektedir. O, itikâd
âyetlerini Ehl-i Sünnet anlayışına göre yorumlamış ve diğer itikâdî
yönelişlerin delillerini çürütmeye çalışmıştır. Müderris, müteşâbih âyetleri
genellikle halef âlimlerinin yaklaşımlarını esas alarak yorumlamıştır. Ancak o,
müteşâbih naslarının bir kısmını selefin tefviz ve tevakkuf anlayışını esas
alarak tefsir etmiştir. Böylece Müderris, müteşâbih
âyetlerin anlaşılmasında eklektik bir yöntem takip etmiştir. Çalışmamızda
öncelikle Abdülkerîm Müderris'in hayatı ve ilmî kişiliğine kısaca temas
edilmiştir. Ardından müellifin Mevâhibu'r-Rahmân fî Tefsîri'l-Kur'ân
adlı tefsirinin genel özellikleri ve değerlendirilmesi hakkında bilgi
verilmiştir. Müfessirlerin müteşâbih âyetlere genel yaklaşımlarını ele aldıktan
sonra Müderris'in müteşâbih âyetlere yaklaşımını ve onun Kur’ân’da Allah’ın
zâtına isnâd edilen istivâ, rü’yetullah, yed, ayn, vech, kabza, fevk, cenb,
ityân ve meci gibi müteşâbihleri nasıl te’vil ettiği ele alınmıştır.
Anahtar
Kelimeler: Tefsir,
Âyet, Abdülkerîm Müderris, Mevâhib, Müteşâbih
Abdul Karim Mudarris works is
his commentary called Qur’anic tafsir named as Mevâhibu’r-Rahmân fî
Tefsîri’l Qur’an. Muddaris, in his prominent tafsir in the field, has given
a great place to the rhetoric of words, language subtleties, philological
explanations and rhetoric quotes. One of the most attention receiving points in
Mudarris’s tafsir is his authority in his knowledge of faith. Mudarris usually
concentrated his efforts on interpreting the mutashabih verses utilizing
logical and narrative evidences with a different approach from that of salaf
scholars. In this study, primarily, the life and scientific personality of Abdul
Karim Mudarris will be mentioned briefly. After this, information about general
characteristics of the author’s tafsir named Mevâhibu'r-Rahmân fî
Tefsîri'l-Qur’an will be presented. After the exegetes’ common approaches
to mutashabih verses are studied, the approach of Mudarris to muteshabih verses
and how he interpreted the mutashbihs such as istiwâ, ru’yetullah, yed, ayn,
vech, kabza, cenb, ityân and meci will be investigated.
Key Words: Tafsir, Verse, Abdul Karim
Mudarris, Mevâhib, Mutashabih.