Determination of Deformation Sharing of The Maku and Doğubayazıt Fault (South Of Mount Ararat) Using Morphometric Index Methods


Creative Commons License

Mutlu S., Sağlam Selçuk A., Kul A. Ö., Çakar S., Zabcı C., Kıray H. N., ...More

Uluslararası Katılımlı 76. Türkiye Jeoloji Kurultayı , Ankara, Turkey, 15 - 19 April 2024, vol.550, no.4, pp.448

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • Volume: 550
  • City: Ankara
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.448
  • Van Yüzüncü Yıl University Affiliated: Yes

Abstract

Doğu Anadolu Kısalma Bloğu’nun önemli neotektonik özelliklerinden birisi birbirlerine paralel gelişen ve deformasyonu aralarında paylaştıran sağ/sol yanal doğrultu atımlı fayların varlığıdır. Bu deformasyon alanı içerisinde baskın olarak sağ yanal doğrultu atımlı faylar yer almaktadır. Çalışma alanını kapsayan sağ yanal doğrultu atımlı Maku Fayı (İran’ın kuzeybatısı) ve aynı karaktere sahip Doğubayazıt Fayı (Türkiye’nin doğusu) ise birbirlerinin devamı niteliğindedir. Her iki fayında tarihsel ve aletsel sismik etkinliği bulunmaktadır. Özellikle M.S 363, M.S 1841 ve M.S 1852 depremleri Maku ve Doğubayazıt faylarına yakın yerleşim birimlerinde yıkıcı etki yaratmıştır. Yine aletsel dönem içerisinde Mw>4 büyüklüğündeki depremlerin Doğubayazıt fayının kuzey ucunda, Maku Fayının ise güney ucunda meydana geldiği görülmektedir. KB/GD doğrultusunda yaklaşık 150 km uzunluğunda bir deformasyon alanına sahip Maku (K30-45B) ve Doğubayazıt Fayları ’nın (K35 42B) “blok içerisindeki içsel deformasyon rolleri morfometrik indis (Hipsometrik integral ve eğri, Vadi tabanı genişliğinin vadi yüksekliğine oranı, Dağ önü eğriselliği, Akarsu uzunluk eğim indeksi, Yüzey pürüzlülüğü, Drenaj havzası şekli, Normalleştirilmiş kanal diklik indeksi, Asimetri faktörü) yöntemi ile ortaya konulmuştur. Doğubeyazıt Fayı 11 segment, Maku Fayı ise 3 segment altında incelenmiştir. Tüm morfometrik indis analizleri sonucunda her iki faya ait alt segmentlerde yıllık yükselim hızının 0.5 mm’den fazla olduğu görülmüştür. Kullanılan diğer indislerde ise Doğubayazıt Fayının kuzeybatı kesiminin güneydoğuya oranla daha aktif olduğu, Maku Fayının ise orta ve kuzeybatı kesiminde deformasyon oranının fazla olduğu belirlenmiştir. Bölgedeki deformasyon oranı paylaşımında ise Maku Fayının göreceli olarak daha fazla tektonik aktivite gösterdiği belirlenmiştir.