100. Yılında Gaziantep Sempozyumu, Gaziantep, Türkiye, 17 - 19 Aralık 2021, ss.150-153, (Özet Bildiri)
Sovyet
Azerbaycan tarihçileri tarafından Milli Mücadele Dönemi ve Türkiye Cumhuriyeti
tarihi ile ilgili yapılan akademik çalışmaların kapsamı II. Dünya Savaşı
sonrası daha da genişlenmiştir. Bu
çalışmalarda bilhassa Sovyet-Türkiye ilişkileri ve Türk halkının I. Dünya
Savaşı sonrası emperyalist
güçlere karşı vermiş olduğu bağımsızlık mücadelesi konuları daha çok ilgi odağı
olmuştur. 1960-1970’lı yıllarda Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Yakın ve
Orta Halklar Enstitüsü( Şimdiki Şarkiyat Enstitüsü) bünyesindeki „Türkiye
Tarihi ve Ekonomisi“ Şubesi’nin Sovyet-Türkiye ilişkileri alanındakı uzman tarihçileri olan Nilufer
Efendiyeva, Yusuf Bağırov ve Hamit Aliyev tarafından, Türk halkının
Anadolu’daki işgalcilere karşı
vermiş oldukları mücadele ile ilgili çok önemli çalışmalar yapılmış ve monografiler
yayınlanmıştır. Özellikle Nilufer Efendiyeva tarafında
Anadolu’da yapılan Milli Mücadele konuları daha çok araştırılmıştır. Kendisi
çeşitli makalelerle beraber 1919-1921 yılları arasında yapılan Türk Kurtuluş
Savaşı ve Cüney Cephesi ile ilgili 1965 yılında “Anadolu’nun Güneyinde Fransa
İşgalçilerine Karşı Türk Halkının Mücadelesi (1919-1921)“ (Борьба турецкого народа против французских оккупантов на юге Анатолии.
(1919-1921гг). Баку: Изд-во АН Аз.ССР, 1966)
isimli monografisini yayınlamıştır. Monografide Antep, Maraş, Adana ve Urfa’da
Fransız işkâlının boyutları ele alınmış ve bu şehirlerde Fransız işkâlına karşı
mücadelenin kazanılmasının Türkiyedenki Milli Mücadeleye yapmış olduğu etki
değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Milli Mücadele, Sovyet Azerbaycan tarihçileri, Antep, Nilufer Efendiyeva, Yusuf Bağırov ve
Hamit Aliyev