Akademik Veri Yönetim Sistemi
11. ULUSAL ZOOTEKNİ ÖĞRENCİ KONGRESİ, Diyarbakır, Türkiye, 29 - 30 Nisan 2015, ss.53
Bu araştırma ile Diyarbakır ilinde faaliyet gösteren küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan işletmelerin üretim, pazarlama, sağlık ve üreme durumlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma Diyarbakır’da bulunan 200 baş ve üzeri küçükbaş hayvana sahip 328 adet işletme sahipleriyle yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilmiştir. İşletme ziyaretleri sırasında önceden hazırlanmış anket soruları işletme sahiplerine yöneltilmiş yanıtlar kayıt altına alınmıştır. Yerli koyun, keçi ırkları ve melezlerinin yaygın bir şekilde yetiştirildiği Diyarbakır’da ortalama gebelik oranı koyunculuk işletmelerinde %63,7 ve keçicilik işletmelerinde % 76,9 olarak tespit edilirken, kombine işletmelerde %67,4 olarak gerçekleştiği saptanmıştır. Bir laktasyon döneminde günlük ortalama süt verimi koyun ve keçilerde sırasıyla 03–0,5 lt ile 0,2–0,4 lt arasında gerçekleştiği tespit edilmiştir. Koyun ve keçilerin çok uzun yıllar sürüde tutuldukları, 4 yıl sürüde tutan işletmelerin oranı %50 düzeyinde saptanırken, işletmelerin %25’inin 5 yıl, %12’sinin 7 yıl veya daha fazla, %10’unun 6 yıl ve %3’ünün de hayvanları 3 yıl sürüde tuttukları tespit edilmiştir. Genellikle birden fazla hastalığın aynı zamanda görüldüğü işletmelerde, en yaygın görülen hastalığın yavru atma (Brusella Melitensis) olduğu, bunu şişme (timpani)ve sarılık hastalığının izlediği belirlenmiştir. İşletmelerin %74’ünün sütü sadece peynire işlediği, % 17’sinin peynir ve yoğurt, %7’sinin peynir ve yoğurtla birlikte tereyağı yapımında kullanıldığı tespit edilmiştir. Üreticilerin ürünlerini pazarlamada herhangi bir örgütlenmelerinin bulunmadığı ve ürünlerini genellikle aracılara satmak suretiyle pazarladıkları gözlemlenmiştir. Yetiştiricilerin sadece %2,4’ünün ürünlerini kendisinin pazarladığı, %83,7’sinin ise köylere gelen toplayıcılara ve geriye kalan % 13,9’luk kesimin ise diğer şekillerde pazarladığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda; Diyarbakır’daki küçükbaş hayvan yetiştiriciliği işletmelerinde hatalı bakım-besleme ve yetiştirme uygulamalarından dolayı önemli verim kayıplarının meydana geldiği, pazarlama koşullarının yetersiz olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Diyarbakır, Küçükbaş Hayvancılık, Üretim, Pazarlama, Sağlık