Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, sa.16, ss.198-216, 2021 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, Şîa’nın önemli tefsirlerinden biri sayılan “Tefsîru’l-Kummî” adlı eser Tevbe Sûresi bağlamında eleştirel bir yaklaşımla ele alınmıştır. İlk dönem Şiî âlimlerinden Kummî ( ö.329/941), tefsirini Şîa mezhebinin esasları istikametinde ele almıştır. Tevbe Sûresi, münafıkların davranışlarını, onların Müslümanlarla olan ilişkilerini tahlil etmesi ve Allah Resulü’nün hac emirliği hususunda yaptığı görev değişimini konu edinmesi yönüyle Şîa’ya mensup ilim adamlarının yoğun ilgisine mazhar olmuştur. Aynı şekilde sûrenin, nüzûl sebebi ve nüzûl zamanı gibi özel durumlar da Şîa’nın bu eğilimlerinde etkili olmuştur. Tevbe Sûresi’nin tefsirinde, müellifin Şîa mezhebinin düşünceleri istikametinde ele aldığı ve Ehl-i Sünnete göre yanlış yorumladığı âyetler tespit edilmiş, bu âyetler Taberî (ö. 310/923), İbn Kesîr (ö. 774/1373)ve Beyzâvî (ö. 685/1286) gibi muhtelif tefsirlerle karşılaştırılarak eleştirel bir yaklaşımla incelenmiştir. Müfessirin, birçok yerde zikrettiği âyetle, yaptığı değerlendirmelerin tutarsız olduğu görülmektedir Müfessir, âyetlerde geçen övgü ifadelerinin tamamını Şîa imamlarının lehine buna mukabil yergi ifadelerini onlara muhalif olanların aleyhine yorumlamıştır. Bu çalışmada, Kummî’nin bu yaklaşım tarzını muhtelif tefsirlerle karşılaştırarak eleştirel bir şekilde ele almaya gayret edeceğiz.