Akademik Veri Yönetim Sistemi
Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.26, ss.836-858, 2021 (Hakemli Dergi)
Ekonomik sistem, ekonomik yapı, kurum ve uygulanan politikalar bağlamında daha çok uzun dönem için istenilen hedeflere ulaşmada kullanılabilecek yol, yöntem ve davranışların tümünü kapsayan bir kavram olarak kabul edilebilir. Ekonomik sistemler sadece ticari yönüyle değil aynı zamanda politik yönüyle de ele alınmaktadır. Dolayısıyla dünyada meydana gelen değişimlerle birlikte ülkelerin ekonomik sistemlerinde de değişim yaşanabilmektedir. Bazen bu değişim devletler açısından tercihten öte bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır. Türkiye’de kuruluş yıllarında Lozan Barış Antlaşması ve İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlara bağlı olarak uygulanan liberal politikalar diğer sebeplerin yanı sıra özellikle 1929 Dünya Ekonomik Krizi nedeniyle sürdürülememiştir. Böylece 1929’dan itibaren devletçi ekonomi modeline geçilmiştir. Ancak İkinci Dünya Savaşı’nın yaşandığı yıllarda ise 1939- 1945 arası savaş ekonomisi uygulanmıştır. Savaş sonrasında yani 1946 yılından itibaren çok partili sisteme geçiş ile birlikte bir yanda liberal ekonomi politikaları uygulanmaya çalışılırken diğer yanda Truman Doktrini, Marshall Planı ve Barker Raporu ile yeni bir ekonomik yapılanma gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Türkiye’de 1960 yılından itibaren “Karma Ekonomik Düzen” uygulanmış aynı zamanda Devlet Planlama Teşkilatı’nın kurulmasıyla planlı ekonomik döneme geçiş yapmıştır. Ancak 1970’li yılların sonunda dünyada etkisini hissettiren krizlere bağlı olarak Türkiye’de de ekonomik sistemde değişikliğe gidilmiştir. Bu değişiklikte kuşkusuz 24 Ocak 1980 yılında alınan kararların etkisi büyük olmuştur.