Eriyebilir nitelikteki karbonatlı kayaçların su ile temas etmesi neticesinde oluşan karstik bölgelerde gelişim gösteren erime şekillerinden biri düdenlerdir. “Ponor”, “su yutan”, “su çıkan” veya “su batan” terimleriyle de ifade edilen düdenler, obruklar gibi düşey doğrultuda gelişen, ancak şekil itibariyle obruklardan ayrılan karstik birimlerdendir. Oluşumları ise yine obruklar gibi yeraltı akarsuları ile mağara ve galeri sistemlerindeki çökmelere bağlıdır. Daha çok polyelerin tabanlarında ve/veya kenarlarında bulunan düdenler özellikle polyelerin “gölova” haline dönüştüğü yağışlı dönemlerde yüzey sularını yutarak bu suların kısmen veya tamamen yer altına geçmelerini sağlarlar. Bu özelliği itibariyle düdenler, şekilleri farklılaşabilen ancak işlevi itibariyle polyelerin sularını tahliye etme görevi üstlenen, adeta yeraltı karst sistemine açılan karstik pencerelerdir. Bu çalışmada düdenlerin oluşum süreçleri, yapısal özellikleri ve polyeler içerisinde düdenlerin önemi konuları ele alınmıştır. Bunun için ayrıntılı bir literatür çalışması ve farklı polyelerde gezi-gözleme dayalı saha araştırmaları yapılmıştır. Çalışma içerisinde düdenlerin literatürde geçtiği üzere şekil itibariyle sadece birer “huni görünümlü karstik kuyu” olmadıkları, bu durumun istisnasını oluşturacak örneklerin de mevcut olduğu belirlenmiştir. Ayrıca polyelerde hem doğal ortam hem de beşeri hayat için çok büyük öneme sahip olan düdenlerin işlevi bilinmediği ve pek çok polyede insanlar karst bilincinden uzak olduğu için yanlış kullanımlara maruz kaldığı tespit edilmiştir. Söz konusu yanlış kullanımlar ise litolojik özellikleri sebebiyle beşeri müdahalelere karşı oldukça kırılgan ve hassas olan karstik sahalarda birtakım çevresel ve ekolojik sorunlara yol açmaktadır. Aynı zamanda insan yaşamını doğrudan etkileyecek bir dizi problemi de beraberinde getirmektedir.

Anahtar Kelimeler: Karst, Polye, Düden, Morfoloji.