Akademik Veri Yönetim Sistemi
2. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Mardin, Türkiye, 9 - 13 Mayıs 2018, ss.462-463
ÖZET
Ilısu Barajı “Kültür Varlıklarının Kurtarılma” Projesi kapsamında baĢlatılan 2004
yılında baĢlatılan Hasankeyf kazıları halen devam etmektedir. Bu proje kapsamında 2011
yılında kazı çalıĢmalarına baĢlanılan Süryani YerleĢim Alanı olarak adlandırılan yer
Hasankeyf‟in yaklaĢık 1,5 km. doğusunda, Dicle Nehri‟nin 400 m. kuzeyinde, Hasankeyf
Höyüğü‟nün 325 m. Kuzeybatısında bulunmaktadır. Kazı çalıĢmaları ile konutlar, yollar,
kilise ve mezarlıklar olmak üzere köyün sokak dokusuyla net biçimde ortaya çıkarılmıĢtır.
Burada yaĢayan Süryaniler de dahil olmak üzere, Türkiye‟de özellikle Güneydoğu Anadolu ve
Doğu Anadolu‟da yaĢadıkları görülmektedir. Midyat-Mardin‟in merkez olduğu bu bölgeye
Tur Abdin adı verilmektedir. Süryani kelimesi baĢlangıçta kadim bir halkı tanımlarken,
ilerleyen zamanlarda dini bir kimliğe dönüĢmüĢtür Günümüzde büyük kısmı sosyal,
ekonomik ve politik sebeplerden ötürü Avrupa‟ya göç eden bu topluluğun yaĢadığı köy.
Günlük hayatta kullandıkları kap kacaklar bu bildirinin konusunu oluĢturmaktadır.
Mimari izler, küçük buluntular(sikkeler, röliker, seramik) doğrultusunda bölge XI.-
XVI. yüzyıl arasında yerleĢim yeri olarak kullanılmıĢtır. Kazılarda Süryani YerleĢim Alanında
çok sayıda sırlı ve sırsız seramik buluntu gün ıĢığına çıkarılmıĢtır. Çoğunluğunu, sırsız-kırık
kaba kap parçaları oluĢturmaktadır. Sırsız seramiklerin büyük bölümü farklı formlardaki
kaplara ait gövde, dip ve kenar parçalarıdır. PiĢirme ve depolama iĢlevli kaplara ait parçaların
yoğunluğu dikkat çekmektedir. Bunlardan ilki Hasankeyf‟teki diğer kazılarda da karĢımıza
çıkan kulplu-kulpsuz, ince cidarlı piĢirme kapları diğeri ise bu alana özgü denilebilecek
piĢirme çömlekleridir.
Sırlı seramikler bu alanda yukarıda belirttiğimiz gibi daha az sayıda ele geçmiĢtir.
Bunlar arasında tek renk sırlı, sıraltı ve boyalı kazıma tekniğinde tabak, kâse, çanak, küp, testi
gibi kaplara ait dip, kenar, gövde, kulp parçaları bulunmaktadır. Sırlı buluntular hamur yapısı,
süsleme tekniği ve desenleriyle Hasankeyf seramik fırınlarında üretilmiĢ seramiklerle birebir
benzerlik taĢımaktadır. Bu seramikler XIV – XVI. Yüzyıl Hasankeyf yerli üretimi kaplar
olarak değerlendirebiliriz. Bu bildiride bir yandan ele geçen seramik parçaları teknik
özellikleri, formları ile tanıtılarak, üretim yerleri, üretildiği dönem tartıĢılacak diğer yandan
seramiklerin yerleĢim alanı üzerinde dağılımı, mekanlarla iliĢkisi, değerlendirerek köydeki
günlük hayat kurgulanmaya çalıĢılacaktır.
ANAHTAR KELĠMELER: Süryani, Hasankeyf, Hıristiyan, Seramik, Tur Abdin