Akademik Veri Yönetim Sistemi
Eğitim Kitabevi, İstanbul, 2023
Özet
İslam hukuku ortaya çıkan fıkhî meselelere cevaplar veren bir hukuk
sistemidir. En temel özelliği Kitap ve sünnete dayanmasıdır. Fıkhî meseleleri
çözüme kavuşturmada İslam’ın genel prensiplerine ters düşmeyen maslahat ve
örf gibi tâlî kaynaklara da başvurulmaktadır. İslam hukukunda fetva faaliyetleri
bireysel olarak yürütülebildiği gibi bazen komisyonlar tarafından yürütülür.
Günümüzde ülkemiz de dâhil olmak üzere bazı ülkelerde fetva kurulları
oluşturulmuştur. Özellikle güncel fıkıh problemleri dediğimiz yeni fıkhî
meselelere bu kurullar tarafından cevaplar verilir. Fetva kurulları tarafından
incelenen ve cevap verilen konulardan biri de klonlama olmuştur. Çünkü
klonlamanın etik, sosyolojik, ekosistem tarafı olduğu gibi hukukî yönü de
bulunmaktadır. Meseleye bu kapsamda bakıldığında klonlama ilahiyat alanını
da ilgilendirmektedir. Örneğin bu meselenin kelam yönü olduğu gibi tefsir,
tasavvuf ve hukuk yönü de bulunmaktadır. Ancak çalışmada meselenin sadece
hukukî yönü incelenecektir. Bu bakımdan fetva kurullarının klonlamayla ilgili
kararları ve bu kararlar için gösterdikleri gerekçeler İslam hukukunun genel
prensipleri çerçevesinden değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Bunun yanında
İslam dünyasında konuyla ilgili verilmiş olan bireysel fetvalar ve çalışmalar
da incelenecektir. Klonlamaya bitkiler konu edildiği gibi hayvanlar hatta
insanlar da konu edinmektedir. Çalışma hukukla ilgili olduğu için klonlamanın
olabilirliğinden ziyade hukukî açıdan doğuracağı problemler üzerinde
durulacaktır. Örneğin klonlama yoluyla doğan kişinin nesebi, kimlerle evlenip
evlenemeyeceği, miras meselesi, anne-babasıyla olan ilişkisi gibi hukukî
meseleler ele alınacaktır. Bu kapsamda olmak üzere klonlamanın doğuracağı
hukukî sakıncalar nelerdir, meydana getirebileceği yararlar veya yol açabileceği
zararların neler olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır. Kısaca fetva kurullarının klonlama ile ilgili kararları üzerinde durulacak ve gerekçeleri analiz edilecektir.
Böylece çalışma fetva kurullarının klonlamayla ilgili kararları ve gerekçelerinin
İslam hukuku açısından değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: İslam Hukuku, Fetva Kurulları, Fetva, Klonlama, Kök
Hücre.