BÜYÜLÜ GERÇEKÇİ ANLATI FORMU VE TANRISAL KONUM: MARQUEZ’İN “ÜÇÜNCÜ TESLİMİYET” VE KUTLAR’IN “HADİ” ADLI ÖYKÜLERİ


Soylu H.

Uluslararası Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi (UDEKAD), cilt.3, sa.1, ss.52-62, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Büyülü gerçekçi anlatı formu, estetik söylem bakımından nesnenin ve dış dünyanın büyüsünün yeniden keşfedilmesini ve gerçekliğe ilişkin yerleşik modelin değişmesini amaçlayan yazınsal kompozisyon modelidir. Bu anlamda gerçekliğin ve rasyonel algıların büyüsel atmosfer ile edebi bir metin zemininde birleşmesi, büyülü gerçekçiliğin temel karakteristiğidir. Bu gerçeklik biçimi, okura özel bir anlatısal formül ile aktarılır. Bu formülün içinde masalsı anlatım ve fizik-ötesi boyutlar söz konusudur. Fakat, büyülü gerçekçiliğin temel hareket noktası gerçeklikten kaçış değil; gerçekliği daha derin ve gizemli bir açıdan yakalamaktır. Tanrısal konum, anlatı birimleri açısından her şeyi bilen, üçüncü şahıs anlatıcıyı temsil eder. Büyülü gerçekçi anlatı formunda Tanrısal konum, edebi metnin büyülü atmosferini hazırlayan kurgusal bir tekniktir. Bu teknik aracılığıyla edebi metnin büyülü unsurları, retorik bir yazınsal ivme kazanır. Gabriel Garcia Marquez, büyülü gerçekçi anlatının modern bir zeminde olgunlaşmasını sağlayan en önemli yazarlardandır. Bu anlamda büyülü gerçekçi kurgu, onun eserlerinin başat bir modeli halini almıştır. Onat Kutlar, büyülü gerçekçiliğin Türk edebiyatındaki önemli kalemlerindendir. Özellikle İshak adlı öykü kitabında, bu tür anlatı formunun yoğun izleri görülür. Bu anlamda büyülü gerçekçilik, Marquez ve Kutlar arasında ortak bir yazın biçimidir. Bu çalışmada Marquez’in “Üçüncü Teslimiyet” ve Kutlar’ın “Hadi” adlı öyküleri, büyülü gerçekçi anlatı formu ve bu anlatı formuna kurgusal işlevsellik kazandıran Tanrısal konum itibariyle incelemeye tabi tutulacaktır.

The magical realistic narrative form is a literary composition model that aims to rediscover the magic of the object and the outside world in terms of aesthetic discourse and to change the established model of reality. In this sense, the merging of reality and rational perceptions with the magical atmosphere on the basis of a literary text is the main characteristic of magical realism. This form of reality is conveyed by a special narrative formula to the reader. This narrative formula contains fabulous form of expression and metaphysical dimensions. Olympian position, as a literary mode of fiction represents the third-person narrator who knows everything. Olympian position in the magical realistic narrative form is a fictional technique that prepares the magical atmosphere of literary text. Through this technique the magical elements of literary text acquire a rhetorical literary momentum. Gabriel Garcia Marquez is one of the most prominent writers who shaped the magical realistic narrative on a modern background. In this sense, magical realistic fiction has become a dominant model of his works. Onat Kutlar is one of the most important writers of magical realism in Turkish literature. Especially in his story book named “İshak”, there are intense traces of this kind of narrative form. Magical realism in this respect is a common form of literary writing between Marquez and Kutlar. In this study, Maquez’s “Üçüncü Teslimiyet” and Kutlar’s “Hadi” stories will be examined in terms of magical realistic narrative form and olympian position.