Akademik Veri Yönetim Sistemi
1. ACARIS INTERNATIONAL FARABİ SCIENTIFIC RESEARCHES AND INNOVATION CONGRESS, Ankara, Türkiye, 15 - 16 Kasım 2025, cilt.1, sa.1, ss.132-140, (Tam Metin Bildiri)
Sürdürülebilir bitkisel üretim için gerekli olan girdilerin başında sulama gelmektedir. Bitki sulama suyu
ihtiyacını belirleyen temel parametreler, bitki su tüketimi (Evapotranspirasyon–ET) ve yağıştır (P). Sıcaklıktaki
artışla doğru orantılı olarak artan ET sonucunda toprak-bitki-su dengesi bozulabilmekte ve su eksiği
oluşabilmektedir. Bu su eksiğini tamamlamak için yapılan sulama, yarı kurak ve kurak iklim koşullarında büyük
bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, referans çim bitkisinin sulama suyu ihtiyacının iklim, zaman, yağış ve referans
evapotranspirasyona (ETo) bağlı olarak değişiminin Van koşullarında incelenmesi amaçlanmıştır. Öncelikle, uzun
yıllar (1939–2024) aylık ortalama hava sıcaklığı ve aylık toplam yağış (P) verileri kullanılarak hesaplanan De
Martonne kuraklık indekslerine göre aylık iklim sınıfları belirlenmiştir. Daha sonra, FAO-56 Penman & Monteith
eşitliği kullanılarak on günlük dönemler için ETo miktarları tahmin edilmiştir. İl genelinde Ocak, Şubat, Mart,
Nisan, Kasım ve Aralık aylarında nemli, Mayıs ve Ekim aylarında yarı nemli, Haziran ve Eylül aylarında yarı
kurak, Temmuz ve Ağustos aylarında ise kurak iklim özelliklerinin etkili olduğu görülmüştür. On günlük
dönemler için belirlenen toplam ETo ve P miktarları kullanılarak, bir boyutlu su dengesi eşitliği ile yapılan
hesaplamalara göre, çim bitkisinin etkili kök derinliği bölgesinde nemli aylarda su fazlası oluşurken yarı nemli,
yarı kurak ve kurak aylarda ise su eksiği oluştuğu gözlemlenmiştir. Nisan ayının birinci on günlük döneminin
sonu (10 Nisan) ile Ekim ayının ikinci on günlük döneminin sonu (20 Ekim) arasındaki süreç boyunca devam
eden su eksiğini tamamlamak amacıyla, on günlük aralıklarla 5 – 63 mm arasında değişen miktarlarda yirmi adet
sulama yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Sulama suyu ihtiyacı, genel olarak referans
evapotranspirasyondaki (ETo) artışa ve yağıştaki (P) azalmaya bağlı olarak yükselme eğilimi göstermiştir. Sulama
suyu ihtiyacındaki değişimin ETo ve P parametreleri ile açıklanabilme oranları sırasıyla %96.85 (R2 = 0.9685) ve
%80.09 (R2 = 0.8009) olarak belirlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Kuraklık indeksi, referans evapotranspirasyon, sulama, yağış
Irrigation is one of the main inputs required for sustainable crop production. The main parameters
determining the crop irrigation water requirement are crop water consumption (Evapotranspiration–ET) and
precipitation (P). As a result of ET increasing in direct proportion to the rise in temperature, the soil-crop-water
balance may be disrupted and water deficit may occur. Irrigation carried out to compensate for this water deficit
is of great importance in semi-arid and arid climatic conditions. This study aimed to examine the changes in the
irrigation water requirement of the reference grass crop in relation to climate, time, precipitation, and reference
evapotranspiration (ETo) under the Van conditions. First of all, the monthly climate classes were determined
based on the De Martonne aridity index values, which were calculated using the long-term (1939–2024) monthly
average air temperature and monthly total precipitation (P) data. Subsequently, the amounts of ETo were estimated
for ten-day periods using the FAO-56 Penman & Monteith equation. It has been observed that the climate
characteristics are humid in January, February, March, April, November and December, semi-humid in May and
October, semi-arid in June and September and arid in July and August throughout the province. Using the total
ETo and P values determined for ten-day periods, calculations based on a one-dimensional water balance equation
showed that a water surplus occurred in the effective root zone of the grass crop during humid months, while a
water deficit was observed during semi-humid, semi-arid, and arid months. It has been concluded that in order to
complete the water deficit that continues during the period between the end of the first ten-day period of April
(10 April) and the end of the second ten-day period of October (20 October), twenty irrigations should be made
with amounts varying between 5 and 63 mm at ten-day intervals. The irrigation water requirement showed an
increasing trend due to the increase in reference evapotranspiration (ETo) and the decrease in precipitation (P).
The rates of change in irrigation water requirement explained by the ETo and P were determined as 96.85% (R2
= 0.9685) and 80.09% (R2 = 0.8009), respectively.
Keywords: Aridity index, reference evapotranspiration, irrigation, precipitation