Obezite ve Egzersiz


Coşkun Özyol F.

Lab Lambert Academic Publishing, Riga, 2020

  • Yayın Türü: Kitap / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2020
  • Yayınevi: Lab Lambert Academic Publishing
  • Basıldığı Şehir: Riga
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Obezite enerji alımı ve harcanması arasındaki dengesizlik sonucu; vücutta yağ dokusunun aşırı artışı ile karakterize bir hastalık olup, morbidite ve mortalitede artışa yol açan, Tip 2 diyabet, hipertansiyon gibi hastalıklara da zemin hazırlamaktadır. Fiziksel aktivitenin, insulin duyarlılığını arttırması nedeniyle, kan glukoz seviyesini doğrudan etkileyebildiği bilinmektedir. Fiziksel aktivite, hangi seviyede yapılırsa yapılsın, vücutta katabolik sürecin başlamasına neden olan bir tepkimler dizisini başlatır. Aerobik egzersizlerin yanı sıra direnç egzersizlerinin, yağsız doku kitlesi, yağ dokusu ve yağ yüzdesi üzerine etkisi olduğu ve kilo kaybına yol açmaktadır. Bu türlü egzersizlerin bir arada uygulanmasıyla yapılan antrenman programlarında da benzer sonuçlara ulaşılabileceği anlaşılmıştır. Bu çalışmada, obezlerde, bireysel olarak maksimal yağ yakım aralığı tespit edilerek, yaptırılan farklı egzersiz modellerinin, antropometrik ve metabolik değişkenler, İstirahat metabolizma hızı, aerobik kapasite, insulin duyarlılığı ve yağ metabolizma hızına olan etkilerinin çalışma öncesi ve sonrası grup içi değerleri karşılaştırarak araştırılmıştır.

Çalışmaya 20 ile 50 yaş arası toplamda 65 obez kadın katılmış olup 51’tanesi çalışmayı tamamlamıştır. Denekler, rastgele şekilde, aerobik antranman grubu, yüksek yoğunluklu aralıklı antrenman grubu ve karma olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Çalışmanın başında, antropometrik ölçümler, venöz kan örnekleri, istirahat metabolik hız ve kardiyopulmoner egzersiz ölçümleri alınan kadınların, ilk bir ayın sonunda kardiyopulmoner egzersiz testi ölçümleri tekrarlanarak gerekli nabız ve hız değişimleri sağlanmıştır. İki ayın bitiminden sonra, ilk yapılan ölçümlerin tamamı tekrarlanarak çalışma tamamlanmıştır.

Bu çalışmada, antrenman modeli, kişilerin kendi maksimal yağ aralıklarına dayanarak oluşturulmuştur. Her üç grupta da, yaptırılan antrenmanlara bağlı olarak, kilo kaybı ve  %yağ kaybı elde edilmiştir. Aerobik grup hariç diğer gruplarda ise % kas değerlerinde kayıp meydana gelmemiştir. Öte yandan yaptırılan aktivitelere bağlı olarak pik oksijen alımlarında artış ve aynı egzersiz temposunda daha az oksijen kullanarak daha fazla yağ yakım değeri elde edilmiştir. İnsülin, glikoz ve HOMA-IR indeksi açısından bakıldığında ise insülin duyarlılığında artma olarak yorumlanabilecek bulgulara ulaşılmıştır.

Bu çalışmada yapılan tüm egzersiz modellerinde kilo kaybının sağlanarak kan parametrelerinin düzelmiş olması, yağ yakım aralığına bağlı olarak belirlenen antrenman şiddetlerinin, gerekli metabolik yolakları tetiklemek için yeterli olduğu şeklinde yorumlanabilir. YYAE ve karma gruplarda kas kaybının yaşanmamış olması dolayısıyla, önerilebilecek daha etkin antrenman modelleri olarak kullanılabilir. 

Anahtar Kelimeler: Maksimal yağ kullanımı, obezite, %kas,%yağ, insülin direnci