Akademik Veri Yönetim Sistemi
Turkish Journal of Special Education Research and Practice (TRSPED), cilt.3, sa.1, ss.94-112, 2021 (Hakemli Dergi)
Türkiye’de üstün/ özel yetenekli okul öncesi dönem çocuklarıyla ilgili ilk çalışmalar 1988 yılında
başlamıştır. Son beş yılda yapılan ulusal alanyazında yayımlanmış çalışmaların tarandığı bir çalışmanın,
hem 11. Kalkınma Planı hem de Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı 2030 Sürdürülebilir Hedeflerine
ulaşmada izlenebilecek bir yol gösterebileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın amacı ülkemizde
2016-2020 yılları arasında okul öncesi dönem üstün yetenekli çocuklara yönelik yapılmış çalışmaları,
araştırma türü, araştırma grubu ve araştırmanın yürütüldüğü yere dayalı olarak analiz etmektir. Alanyazın
taraması şeklinde planlanan bu çalışmada 2016-2020 yılları arasında yapılmış, Ulakbim aracılığıyla ulaşılan
makaleler ile Ulusal Tez Merkezi tarafından erişimi sağlanan yüksek lisans/ doktora tezlerinden konuyla
ilgili olan çalışmalar “üstün yetenek” ve “okul öncesi” anahtar kelimeleriyle taranmıştır. Veriler, içerik
analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgular, geliştirilen iki ana kategori ve bu kategorilerle ilişkili alt
kategoriler ve kodlar altında incelenmiştir. Elde edilen verilere göre, çalışmaların çoğunluğu makaledir;
çalışmalarda ağırlıkla nicel araştırma deseni kullanılmıştır; çalışmaların katılımcıları/çalışma grubu
çoğunlukla öğretmenlerdir ve çalışmalar yüksek oranda üç büyükşehirde gerçekleştirilmiştir. Alanyazın
taramasının sonuçlarının bazıları daha önce yapılan çalışmalarla uyumluluk arz etmektedir. Tespit edilen
farklılıklar açıklanmaya çalışılmıştır.
First studies about gifted/talented preschool children in Turkey started in 1988. Reviewing studies
published in national literature in last five years would have a meaningful effect in reaching both the 11th
Development Plan and the 2030 Sustainable Goals of the United Nations Development Program. In this
context, the aim of this study was to analyze studies conducted for gifted/talented preschool children
between 2016-2020 in Turkey based on sub-categories, namely research type, research group and the place
where research was conducted. This study, which was planned as a literature review, reviewed studies
published between 2016 and 2020. The articles were accessed through Ulakbim and master's / doctoral
theses related were accessed by the Turkish National Thesis Center. Turkish keywords "üstün yetenek
(giftedness/talented)" and "okul öncesi (preschool)" were scanned through publications. The data were
analyzed by content analysis method. Findings were analyzed under two main categories, sub-categories
and codes associated with these categories. According to the data obtained, most of the publications were
articles; quantitative research design was used predominantly in these studies; the participants / working
groups were mostly teachers; and the studies were mostly conducted in three metropolitan cities. Some of
the results of this literature review are consistent with previous studies. The detected differences were tried
to be explained.