İSlami Araştırmalar Dergisi, cilt.32, sa.3, ss.600-614, 2021 (Hakemli Dergi)
Her yazar, fikir ve düşüncelerini okuyucuya, dil ve anlatım açısından güçlü, zengin ve etkileyici bir şekilde ulaştırmayı hedefler. Bu amaçla anlatıların değişik metinlerle desteklenip anlamca
zenginleştirilmesi, başvurulan yollardan biridir. Arap edebiyatında yazarın metnini daha güçlü
kılmak için istifade ettiği kaynakların başında Kur’an âyetleri, hadis metinleri ve şiirler gelmektedir. İktibas ve tazmin sanatı olarak adlandırılan bu yöntem çağdaş yazarlar için de hala anlatıyı
güçlü ve etkili kılan en önemli sanatlardan biri olmaya devam etmektedir. Çağdaş Ürdün roman
yazarlarından Filistin asıllı Subhî Fahmâvî’nin romanları farklı metinlerden yapılan alıntılar açısından oldukça zengindir. Söz konusu romanların olay örgüsü anlatımında, âyet ve hadislerden
yapılan alıntıların önemli bir yeri bulunmaktadır. Yapılan bu alıntılar, olaylar arasında bir bağlantı malzemesi olmaktan ziyade metin inşasının ana unsuru konumundadır. Fahmâvî, âyet ve sahih
olup olmadıklarına çok dikkat etmeksizin iktibasta bulunduğu hadisleri, farklı amaçlarla roman
anlatısında kullanmaktadır. Kahramanın düşüncesini vurgulayıp desteklemek, bir düşünceyi dinî
bir metinle delillendirmek, örtük bir tarzda okuyucuya mesajlar vermek ve az kelimeyle çok anlam ifade etmek bu amaçlardan bir kaçıdır. Bu makalenin amacı Fahmâvî’nin romanlarında birer
anlatım aracı olarak istifade edilen âyet ve hadisleri tespit etmek ve bunların, anlatının farklı yönlerine yaptığı katkıyı ortaya koymaktır. Çalışma Fahmâvî’nin, ‘Azbe, el-Hubb fî zemeni’l-‘avleme,
Kıssatu ‘işki Ken‘âniyye, Hurmetân ve mahrem, ‘Alâ Babi’l-Hevâ, Sirvâlu Belkîs, el-Ermeletu’ssevdâ, ve Sadîkatî el-Yehudiyye adlı romanlarıyla sınırlı olacaktır.
Each author aims to convey his/her ideas and thoughts to the reader in a powerful, rich
and impressive content in terms of language and expression. For this purpose, it is one of the ways to
enrich the meaning of the narratives by supporting them with different texts. In Arabic literature,
the Qur'anic verses, hadith texts and poems are among the primary sources that the author makes
use of to make his/her text stronger. This method, called the art of citation and compensation, still
remains one of the most important arts for contemporary writers that makes narrative powerful and
effective. The novels of Palestinian-born Ṣubḥî Faḥmâwî, one of the contemporary Jordanian novelists, are quite rich in quotations from different texts. In the narrative of the plot of the novels being
talked about, quotations from verses and hadiths occupy an important place. These quotations are
the main element of text construction, rather than being a link material between events. Faḥmāwī
uses verses and hadiths, without paying much attention to whether hadiths are authentic, in the narrative of the novel for different purposes. Some of these purposes are to emphasize and support the
thought of the hero, to prove an idea with a religious text, to convey messages to the reader in an
implicit way, and to express a lot of meaning in few words. The aim of this article is to identify the
verses and hadiths used as a means of expression in Faḥmâwî's novels and to reveal their contribution to different aspects of the narrative. The work will be limited to Fahmâwî's novels ‘Azbe, alḪubb fī zemeni'l-‘avleme, Ḳıṣṣatu ‘işki Ken‘āniyye, Ḥurmetān and maḥrem, ‘Alā Bābi'l-Hevā, Sirvālu
Belḳîs, al-Ermeletus-sevdā, Ṣadîḳatî al-Yehudiyye.