Bilişsel Yapının vBilişsel Yapının ve Sosyal Tutumların Sistemi Meşrulaştırma Eğilimine Etkisie Sosyal Tutumların Sistemi Meşrulaştırma Eğilimine Etkisi


Şeker B. D., Akman Direkçi E.

Border Crossing, cilt.12, sa.1, ss.45-64, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.33182/bc.v12i1.2098
  • Dergi Adı: Border Crossing
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source
  • Sayfa Sayıları: ss.45-64
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sistemi meşrulaştırma kuramı toplumda varolan sistemlerin sürdürülmesi için destekleyici nitelikteki ideolojileri ve kalıp yargıları kullanır. Bu çalışmanın temel amacı, bireylerin içinde bulundukları sistemi meşrulaştırmada, etkili olan bilişsel yapının rolünü bilişsel kapalılık ihtiyacıyla, sosyal tutumların rolünü ise sağ kanat yetkeciliği ve toplumsal baskınlık yönelimiyle incelemektir. Çalışmaya, Manisa ve çevresinde yaşayan, 23-55 yaş aralığında, 203’u kadın, 191’i erkek olmak üzere toplam 394 kişi gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların sistemi meşrulaştırma eğilimlerinin çeşitli demografik değişkenlerle (cinsiyet, yaş, medeni durum, en uzun süre yaşam geçirilen yer, dini ve siyasi yönelim), bilişsel kapalılık ihtiyacı, sağ kanat yetkeciliği ve sosyal baskınlık yönelimi değişkenleriyle ilişkisi hiyerarşik çoklu regresyon analizi ile üç adımda incelenmiştir. Katılımcıların cinsiyet, medeni durum, dini ve siyasi eğilimlerinin sistemi meşrulaştırma eğilimlerini anlamlı düzeyde yordamıştır. Bilişsel kapalılık ihtiyacının ve ikili süreç modelini oluşturan sağ kanat yetkecilik ve sosyal baskınlık yöneliminin sistemi meşrulaştırma eğilimini olumlu yönde yordadığı gözlenmiştir.
System legitimation theory uses supportive ideologies and stereotypes to sustain existing systems in society. The main purpose of this study is to examine the role of cognitive structure, which is effective in legitimizing the current system in which individuals live, with the need for cognitive closure, and the role of social attitudes with right-wing authoritarianism and social dominance orientation. A total of 394 people, 203 women and 191 men, between the ages of 23-55, living in Manisa and its surroundings, voluntarily participated in the study. The relationship of the participants' tendencies to legitimize the system with various demographic variables (age, gender, marital status, longest place of residence, religious and political orientation), cognitive closure need, right-wing authoritarianism, and social dominance orientation variables were analyzed in three steps by hierarchical multiple regression analysis. It was observed that the gender, marital status, religious and political tendencies of the participants significantly predicted their tendency to legitimize the system. It has been observed that the need for cognitive closure and the right wing authoritarianism and social dominance orientation, which form the dual process model, positively predict the tendency to legitimize the system.