GeleneA Field Research Intended for Opinion Leadership Phenomenon Which Produced by Traditional Closed Societyksel Kapalı Toplumların Ürettiği Kanaat Önderliği Olgusuna Yönelik Bir Saha Araştırması


Creative Commons License

Güngörer F.

Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, no.7, pp.61-90, 2021 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, geleneksel kapalı toplumların ürettiği kanaat önderliği olgusunu, üretildiği sosyal yapıyı ve kanaat önderlerinin bu yapıya olan etkisini sosyolojik açıdan incelemektir. Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki kanaat önderliğinin sosyal ve tarihi temelleri; geleneksel ve ataerkil toplum yapısı ile dini pratikler tarafından şekillenmektedir. Bu yapıda aşiret ve cemaat tipi örgütlenmelerin yaygın olduğu görülmektedir. Bu oluşumlar bir lider tarafından temsil edilmekte ve sözüne itibar edilen, kendisine güven duyulan bu kişi, çevresi tarafından kanaat önderi olarak kabul edilmektedir. Kanaat önderlerinin bilinen en önemli özellikleri, kişiler veya aşiretler arası çatışmalarda tarafları ikna ederek uzlaşı sağlamaları ve problemlere kısa sürede çözüm üretmeleridir. Bu durum kanaat önderliğini, hem toplumsal ilişkilerin ihtiyaç duyduğu için ürettiği sosyolojik bir olgu, hem de üretildiği yapıyı yeniden inşa eden bir aktör olarak konumlandırmaktadır. Bu çalışmada, çoğu Van'da olmak üzere toplam 25 kanaat önderiyle yüz yüze görüşme gerçekleştirilerek, kanaat önderliğinin tanımı ve kişisel özellikleri, kanaat önderliğinin kültürel arka planı ve kanaat önderlerinin bölgedeki varlığına duyulan toplumsal gereksinimin nedenleri araştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda, kanaat önderlerinin, toplumda adaleti sağlamaya yönelik hukuki bir boşluğu doldurduklarına inandıkları ve toplumsal saygınlıklarını korumaya yönelik bir çaba içinde oldukları anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Geleneksel Kapalı Toplum, Kanaat Önderliği, Van.