Faik Reşad'ın Şiirlerinde Van


Öztürk M.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.1, sa.7, ss.417-432, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

1851-1914 yılları arasında yaşayan Faik Reşad, Osmanlı divan şiirinin son temsilcilerinden biridir. Hikâye, biyografi, edebiyat tarihi, antoloji, dil bilgisi, ders kitabı ve sözlük gibi tür ve alanlarda çok sayıda eserin müellifi olan Faik Reşad aynı zamanda divan sahibi bir şairdir. Hayatının iki yılını Van’da maarif müdürü olarak geçirmiş ve bazı şiirlerinde Van ve ilgili bazı unsurları konu etmiştir. Faik Reşad’ın Vanla ilgili şiirlerinde özellikle iki husus dikkat çeker. Bunlar Van’ın bahar mevsimi ve Kendirci Mahallesi ile Van vali ve paşalarıdır. Faik Reşad, Van valilerinden Hasan ve Hamit Paşalara ve Timurzade ailesinden belediye başkanlığı yapmış olan Tahir Paşa’ya kıt’a ve kaside nazım şekillerinde göreve atanmaları ve görevden ayrılmaları gibi sebeplerle şiirler yazmıştır. Birer tehniyetname veya methiye örneği olan bu şiirler bir dönem Van’da görev yapmış olan bir maarif müdürü ve paşalar arasındaki ilişkiye dair ipucu verir mahiyettedir. Faik Reşad’ın Van’ın Kendirci mahalli ile ilgili yazdığı “Kendirci” redifli gazeli de şehrin bir dönem gözde mesire yeri ve etrafına dair bilgi içermektedir. Bu makalede Faik Reşad’ın kısa biyografisi verilmiş, söz konusu şiirleri tür, şekil ve içerik açısından incelenmiş, valilerin kimlikleri hakkında kısa bilgiler verilmiş, şehrin bağ ve bahçelerinin tarih boyunca varlığına ve dikkat çekici hususiyetine dair farklı kaynaklardan özet bilgi aktarılmıştır. Böylelikle edebiyat ve tarih bilimlerinin kesişme noktalarından yararlanarak Van’la ilgili bu çalışma yapılmıştır.