Dondurulmuş Karides Örneklerinde Ağır Metal Miktarı ve Sağlık Risk Değerlendirmeleri


Yalçın H., Çakmak T.

Kocatepe Veterinary Journal, cilt.16, sa.3, ss.277-286, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 16 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.30607/kvj.1315810
  • Dergi Adı: Kocatepe Veterinary Journal
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.277-286
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada; rasgele seçilmiş satış noktalarından temin edilen toplam 48 adet dondurulmuş karides örneğinde,

toksik ağır metallerden olan kadmiyum (Cd), toplam cıva (THg) ve kurşun (Pb) kalıntı düzeylerinin belirlenmesi

ve böylece karides tüketimi ile ilişkili halk sağlığına yönelik potansiyel risklerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

İncelenen karides örneklerinde Cd düzeyinin <LOD-2,054 mg kg-1/yaş ağırlık arasında değiştiği saptanırken, THg

ve Pb yoğunluğu ortalamasının sırasıyla 0,144±0,010 ve 0,094±0,090 mg kg-1/yaş ağırlık olduğu tespit edilmiştir.

Cd, THg ve Pb için hesaplanan Hedef Tehlike Katsayısı (Target Hazard Quotient/THQ) ve Tehlike İndeksi

(Hazard Index/HI) değerlerinin <1 olduğu, Tahmini Günlük Alım Düzeyi (Estimated Daily Intake/EDI)

miktarının Cd ve metHg hariç Tolere Edilebilir Günlük/Haftalık Alım (Provisional Maximum Tolerable

Daily/Weekly Intake/PTDI-PTWI) referans değerleri içinde kaldığı ve İzin Verilen Maksimum Balık Tüketim

Oranı’nın (Consumption Rates/CRlim), RfDo (Oral Referans Doz) limitlerini aşmadığı belirlenmiştir. Ancak bazı

örneklerde tespit edilen Cd ve Pb yoğunluğunun karideslerin de dahil olduğu su ürünleri için belirlenen

ulusal/uluslararası yasal limitleri aştığı ve halk sağlığı açısından risk taşıyabileceği saptanmıştır. Yetkili otoritelerin

denetim sıklığını arttırmaları ve dondurulmuş karides üretimi ile satışı yapan işletmelerin yıllık numune planına

dahil edilerek ağır metal kontaminasyon düzeyinin izlenmesinin, sağlık risklerinin azaltılmasına/önlenmesine

yönelik önemli faydalar sunacağı düşünülmektedir