Akademik Veri Yönetim Sistemi
Hayvan Bilimi ve Ürünleri Dergisi, cilt.6, sa.1, ss.72-88, 2023 (Hakemli Dergi)
Arılar, dünya çapındaki tüm tarımsal türlerin büyük çoğunluğu ve yabani flora için önemli tozlayıcılardır. Son yıllarda dünyadaki arı kolonilerinin sayısında hızlı bir düşüş yaşanmıştır. Bal arıları sosyal böceklerdir, bu da onları mikrobiyal patojenler ve parazitlerin hızla yayılmasına karşı hassas hale getirir. Koloni çöküşüne yol açan tek bir nedensel ajan tanımlanamaz ve işçi arılardaki azalmayla ilgili en yaygın biyolojik etkenlerden biri parazitik microsporidia Vairimorpha (Nosema) spp., esas olarak Vairimorpha (Nosema) apis ve Vairimorpha (Nosema) ceranae, her ikisi de Apis türlerinde görülen Nosemosis hastalığından sorumludur. Vairimorpha ceranae daha yaygındır ve koloni çöküşü ile ilişkili olan arı bağışıklık tepkisi üzerinde etkilidir. Bu mikrosporidiaların immünosupresif etkisi ve kovan organizasyonun bozulması koloniyi zayıflatır ve koloni kayıplarına yol açar. Bunun da ekolojik, tarımsal ve ekonomik sonuçları oldukça fazladır. Bal arıları mikrobiyal patojenlerin zararlı etkilerini en aza indiren, doğuştan ve sonradan kazanılmış bağışıklığı içeren son derece etkili savunma mekanizmalarına sahiptirler. Bal arılarının en temel savunma sistemi olan hümoral tepki, doğuştan gelen bağışıklığın ikinci kategorisidir ve antimikrobiyal peptidler (AMP' ler) aracılık eder. Stres faktörleri ile başa çıkabilme yeteneğine sahip bal arılarının bağışıklık mekanizmalarına odaklanan araştırmalar, kolonilerin gücünü ve verimliliğini arttırmalarına yardımcı olabilir. Vairimorpha (Nosema) spp’nin arıların bağışıklık sistemi üzerindeki etkisi, karşılıklı ilişkilerini daha iyi anlamak ve etkili arı koruma yöntemleri geliştirmek için daha ayrıntılı bir şekilde anlaşılmalıdır. Bal arısı bağışıklık sistemleri çözümlendikçe, sosyal böcekler ve bağışıklık fonksiyonları arasındaki potansiyel evrimsel ilişki belirlenebilir. Böylece arı kayıplarını azaltmak için yerel alttür ve ekotipleri koruma stratejileri geliştirilebilir.