Akademik Veri Yönetim Sistemi
Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.27, sa.Cilt 27 Ek Sayı (315-332), ss.315-332, 2025 (Hakemli Dergi)
Kültürel mirasın önemli birer maddi kültür varlığı olan mezar taşları, aynı zamanda bir ulusun da hüviyetini temsil etmektedir. Gevaş Selçuklu Mezarlığı, Anadolu’nun Türk İslam dönemine ait kültürel mirasının önemli bir bileşenidir. Gevaş Selçuklu Mezarlığındaki mezar taşları üzerinde yer alan zengin süsleme programı, oldukça dikkat çekmektedir. Türk İslam sanatının erken dönemine tarihlenen örnek mezar taşlarındaki süslemeler, bu çalışmayla pek çok açıdan değerlendirilmiştir. Mezar taşlarında yer alan zengin çeşitlilikteki bezeme öğeleri, mezarlığı diğer mezarlıklardan ayıran en önemli ayırt edici özellik olmuştur. Eşsiz geometrik ve bitkisel süslemelerin yanında kabaralar, rozetler, gülbezek, çarkıfelek, kandil ve şamdan motifine yer verilmiştir. Ayrıca mezar taşlarında çevgan ve salbekli şemse motifine de rastlanılmıştır. Mezar taşlarındaki tarihi dokuyla bütünleşmiş süsleme öğeleri, Anadolu Türk İslam süsleme sanatı açısından önemli bir kaynak olmuştur. Mezar taşlarına hak edilmiş bezeme, asırlar öncesine ait kültürel bir kimlik olmanın yanında, toplumun değer yargılarını ve el sanatları yeteneklerinin geldiği noktayı yansıtmaktadır. Mezar taşları, aynı zamanda asırlar öncesine dayanan tarihsel ve kültürel bir kimlik olmanın yanında, Anadolu aidiyetimizi sağlayan belgelerdendir. Bu bağlamda çalışmamızda Gevaş Selçuklu Mezarlığında bulunan süslemeli beş (5) mezar taşı, bütün özellikleriyle değerlendirilmeye alınmıştır. Kullanılan süsleme öğelerinin dışında, örnek mezar taşları tipolojik özellikler, malzeme, teknik ve yazı gibi hususlar açısından da irdelenmiştir.