Akademik Veri Yönetim Sistemi
I. Uluslararası Van Sosyal Bilimler Sempozyumu, Van, Türkiye, 2 - 03 Ekim 2025, ss.77-79, (Özet Bildiri)
Çalışmanın materyalini 2012 yılında Mardin Müze Müdürlüğü tarafından yapılan Boncuklu Tarla Kurtarma Kazısı’nın K9 açmasından elde edilen memeli hayvan kemikleri oluşturmaktadır. Boncuklu Tarla K9 açmasından ele geçen kemikler arkeolojik verilere göre Çanak-Çömleksiz Neolitik B (PPNB) döneminin erken, orta, orta-geç ve geç evrelerine tarihlendirilmektedir. Bu çalışma kapsamında K9 açmasından çıkarılan toplam 7495 hayvan kemiği incelenmiş olup, 270 adet kemik ve diş takım, aile, cins ve tür bazında tanımlanabilmiştir. Toplanan hayvan kemiklerinin hepsi Çanak-Çömleksiz Neolitik B dönemine aittir. Boncuklu Tarla K9 açmasından elde edilen hayvan kemikleri içerisinde koyun ve keçiye
ait kemikler en yoğun olanıdır. Çalışmayı oluşturan materyal içerisinde genellikle yabani formda olup keçi ve koyunların evcilleştirme aşamasında da olduğu gözlenmiştir. Hayvan kemiklerinde diş sürme, diş aşınma ve epifiz kaynaşmasına bakılarak yaşlandırma yapılmıştır. Benzer dönemlere ait alanlarla karşılaştırma yapıldığında Boncuklu Tarla koyunlarının boyutlarında benzerliklerinin yanı sıra Gritille ve MezraaTeliat’tan daha iri boyutta oldukları anlaşılmıştır. Keçiye ait kemiklerde morfoloji ve boyut açısından farklılıklar göstermektedir. Boncuklu Tarla K9 açmasından ele geçen sığır kemiklerinden Çanak-Çömleksiz Neolitik B’nin erken evrelerine ait olanlar yabani form göstermektedir. Domuzlara ait kemiklerin hepsi yabani formlara aittir. Faunada ayrıca köpeğe ait olabilecek kemikler ele geçmiştir. Tespit edilen diğer hayvanlar ise, tilki, kızıl geyik, alageyik, karaca ve atgillerdir. Elde edilen veriler Boncuklu Tarla’da Çanak-Çömleksiz Neolitik B döneminde yaşayan toplumun yarı avcı toplayıcı bir yaşam sürdürdükleri düşündürmektedir. Tespit edilen hayvanlar içerisinde koyun ve keçinin 2 Bu çalışma “Boncuklu Tarla Kurtarma Kazısından Çıkarılan Hayvan Kemiklerinin Zooarkeolojik Analizi” adlı yüksek lisans tezinden hazırlanmış olup Van YYÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığı tarafından SYL-2017-5547 No’lu Proje olarak desteklenmiştir.
2-3 Ekim 2025 / October 2-3, 2025
I. International Van Social Sciences
Symposium
I.Uluslararası Van Sosyal Bilimler
Sempozyumu
78
hem yabani formları hem de evcilleştirme aşamasındaki formları bulunmaktadır. Boncuklu
Tarla’da koyun ve keçiler Çanak-Çömleksiz Neolitik B döneminin erken evrelerinden itibaren evcilleştirilme denemelerine başlanırken, sığır Çanak-Çömleksiz Neolitik B döneminin geç evrelerinde evcilleştirmeye başlanmıştır. Domuzlar Çanak-Çömleksiz Neolitik B döneminin her evresinde yabani formdadır.
Anahtar Sözcükler: Çanak-Çömleksiz Neolitik, Boncuklu Tarla, Hayvan Kemikleri
This study examines mammalian faunal remains recovered from the K9 trench during the Boncuklu Tarla Rescue Excavation conducted by the Mardin Museum in 2012. Based on stratigraphic and archaeological context, these remains are dated to the early, middle, middlelate, and late phases of the Pre-Pottery Neolithic B (PPNB) period. A total of 7,495 faunal specimens were analyzed, out of which 270 were identified to the level of family, genus, or species. The assemblage is dominated by sheep and goat bones, most of which exhibit wild characteristics. However, morphological evidence indicates the presence of individuals in earlystages of domestication. Age estimation was performed using dental eruption, tooth wear, and epiphyseal fusion analysis. Comparative assessments suggest that sheep from Boncuklu Tarla were generally larger than those from contemporary sites such as Gritille and Mezraa-
Teleilat. Goat remains exhibit morphological and dimensional variability. Cattle bones from the early PPNB phases are wild in form, with signs of domestication emerging in later phases. Pig remains are consistently wild across all occupational phases.Additional remains possibly belonging to dogs were identified, as well as bones of other wild species such as fox, reddeer (Cervuselaphus), fallowdeer (Dama dama), roedeer (Capreoluscapreolus), and equids. These findings indicate a semi-sedentary, semi-hunter-gatherer subsistence strategy among the Boncuklu Tarla inhabitants. The presence of both wild and domesticating forms of sheep and goats suggests that the domestication process began in the early PPNB phases, where as cattle domestication occurred in the later stages. Pigs, however, remained undomesticated throughout the entire PPNB sequence.
Keywords: Pre-Pottery Neolithic, Boncuklu Tarla, Animal Bones