Lisanı kal ve Lisanı Hal ile Hacı Bayramı Veli'nin Toplum Terbiyesi


Creative Commons License

Dündar M.

Uluslararası Hacı Bayramı Veli Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 25 - 26 Mayıs 2016, cilt.2, ss.277-291

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 2
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.277-291
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Anadolu’nun müstesna şahsiyetlerinden olan ve Ankara’da doğan Hacı Bayramı Veli, on dördüncü yüzyılda medresede müsbet ve dini ilimleri okuyup ilimde müderrislik seviyesine yükselerek üstün bir ilmi dereceye ulaşmıştır.

        Zahiri ilimlerde kemale ulaşmasıyla Ankara’da medresede müderrislik yaparak toplum terbiyesine katkı sunan Hacı Bayram, manevi ilim denilen Tasavvufta da yüksek bir dereceye ulaştıktan sonra toplumun manevi terbiyesine de katkıda bulunmuştur.

       Zahiri ilimleri manevi ilimle birleştirenHacı Bayramı Veli, manevi ilminin hocası ve şeyhi olan Şeyh Ebu HamiduddinAksarayî ile yaklaşıkons ekiz yıllık bir sürede beraberlikleri sürmüştür. Şeyhi ise, nefis terbiyesi ile başlayan ve çeşitli yerlere yapılan hicret ile devam eden süreçle, kendisine maneviyatın basamaklarından ilerlemenin yolunu göstermiştir.

       Manevi derecelere ulaşmak üzere şeyhi ile birlikte, yaptıkları seyahatler neticesinde Aksaray’a yerleşerek burada irşad görevinde bulunmuşlardır. Ancak şeyhinin vefatından sonra Ankara’ya dönen Hacı Bayramı Veli, burada şeyhi tarafından kendisine verilen irşad görevini ömrünün sonuna kadar sürdürmüştür. 

       Hacı Bayramı Veli, “Lisan-ı Hal” dediğimiz İslama göre yaşam tarzının yanında, “Lisan-ı Kal” dediğimiz İslam’ın ve İslam’a göre yaşamanın gereklerini telkin etmekle de toplumu terbiye etmiştir. Özellikle Osmanlının15. Yüzyılın ilkyarısında Osmanlı topraklarında baş gösteren Timur istilası, Şeyh Bedrettin olayı, Orta Asya’dan göçle gelenlerin adaptasyon sorunu gibi olumsuzluklar karşısında irşad görevini sürdürmüştür.

Tebliğimizde, Hacı Bayramı Veli’nin kısaca hayatından bahsedildikten sonra ilmi yaşantısından ve toplumun terbiyesine dönük yaptığı hizmetlerinden bahsedilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hacı Bayramı Veli, İlim, Terbiye, İrşad, Tasavvuf.

Haji BayramWali, who is one of the distinguished personalities of Anatolia, was born in Ankara. He has studied positive sciences and religious sciences in madrasa and has reached   a superior level of knowledge scientific degrees by rising to professorship in the fourteenth century.

Haji BayramWali, who has contributed to edificationof society performing professorship in madrasa in Ankara by reaching perfection in the exoteric sciences, has contributed to moral edificationof society after reaching a high degree of spiritual science called Sufism.

Haji BayramWali, who has combined exoteric sciences with spiritual sciences, has continued their togethernessabout eighteen years with Sheikh Abu HamiduddinAksarayi who is his spiritual knowledge master. His sheikh, starting with the human soul education and processes ongoing emigration made to various places, has shown him the means of propulsion in steps of spirituality.

In order to achieve spiritual degrees, in consequence of their travels together with the sheikh, he has settled in Aksaray and here performed the duty of enlightenment. However, after the death of the sheikh, he returned to Ankara and continued the enlightenment task given to him by the sheik, until the end of his life.

Haji BayramWali, besides according to İslam life style that we call "body language", has edified the communityalso by inculcating it the terms of Islam and the needs to live according to Islam. Especially the first half of the 15th century, he continued to enlightenment mission accros adversities such as Tamburlaineinvasion which emergent in the Ottoman Empire, Sheik Badrattin event, adaptation problem of those who migrated from central Asia.

    In our communique, after briefly mentioned about Haji BayramWali's life, has been mentioned about his scholarly life and his services towards the edificationof society.

Keywords

Haji BayramWali, science, edification, enlightenment, Sufism