Akademik Veri Yönetim Sistemi
13 th INTERNATIONAL CONFERENCE ON AGRICULTURE, ANIMAL SCIENCE AND RURAL DEVELOPMENT, Uşak, Türkiye, 28 - 29 Kasım 2023, ss.1681-1689, (Tam Metin Bildiri)
Küresel iklim değişikliğiyle birlikte artan hava sıcaklığı ve düzensiz yağış rejimi tüm dünyayı
kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya bırakmaktadır. Önemli bir abiyotik stres kaynağı olan
kuraklık, mahsulün kalitesini ve verimliliğini azaltmakta, dünya çapında gıda güvenliğini tehdit
etmektedir. Günümüzde dünya nüfusunun yaklaşık %40’ı su kıtlığı çekmektedir. Kuraklık
nedeniyle 2030 yılına kadar 700 milyon insanın farklı bölgelere göç riski söz konusudur. Dünya
nüfusunun yaklaşık %10’u açlık çekmekte ve kuraklık stresiyle azalan verimlilik ülkelerin
refahını tehlikeye sokmaktadır. Temel besin kaynaklarını etkileyen kuraklık stresi, yaprak
boyutunun küçülmesine, gövde bodurlaşmasına ve bitki köklerinin zayıflamasıyla bitki su
ilişkilerinin bozulmasına neden olmaktadır. Kuraklık stresi bitkilerde çeşitli fizyolojik ve
biyokimyasal süreçleri olumsuz etkilemekte büyümenin ve nihai ürün veriminin azalmasına
neden olmaktadır. Kurak koşullara dayanıklı yeni çeşitlerin geliştirilmesi kuraklık stresiyle
mücadelede çok önemli bir stratejidir. Ancak genetik kaynakların taranması, kuraklığa karşı
toleranslı genotiplerin belirlenmesi ve seleksiyon yoluyla bitki ıslah protokollerin
gerçekleşmesi uzun vadeli bir çaba gerektirmektedir. Bu nedenle araştırmacılar kuraklığa
toleransı arttırmaya yönelik daha hızlı, ekonomik ve sürdürülebilir stratejiler üzerinde
yoğunlaşmıştır. Abiyotik stresle mücadele amacıyla yaygın kullanılan mikro besinler bitkilerin
stres savunma mekanizmalarını etkilemekte ve strese karşı dayanıklılığını arttırmaktadır. Yer
kabuğunda en çok bulunan temel elementlerden dördüncüsü olan demir, hücre redoks
sistemlerinin ana bileşenidir ve stresli koşullarda yaşam döngüsünde önemli rollere sahiptir.
Özellikle katalaz (CAT), peroksidaz (POD) ve askorbat peroksidaz (APX) gibi çeşitli
antioksidan enzimlerin üretiminde kofaktör olarak görev almaktadır. Bu çalışmada önemli bir
mikro element olan demir (Fe)’in bitkinin kuraklık toleransını arttırmadaki ve kuraklık stresinin
zararlı etkilerini hafifletmedeki rolüne değinilecektir.