Ortaokul Öğrencilerinde Çevresel Bilinci; Bitlis Örneği


DURMAZ BEKMEZCİ H., Şapcı Ayas Z.

Erman Basım Yayın Dağıtım, İstanbul, 2019

  • Yayın Türü: Kitap / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2019
  • Yayınevi: Erman Basım Yayın Dağıtım
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma kapsamında çevresel farkındalık düzeyleri ile ilişkili olarak gelişen kişisel çevresel tutumların sayısal verilere dönüştürülerek özellikle orta kademe öğrencilerinin küresel ve yerel çevre sorunlarına yaklaşımlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Alınan eğitim ile bilgi ve bilinç düzeyleri artarken, edinilen bilgilerin tutum oluşturması ve davranışa dönüşmesi zaman alan bir durumdur. Görünür etkileri göz ardı edilemeyecek kadar ortada olan iklim değişikliği başta olmak üzere hızlı nüfus artışı ve tüketime dayalı yaşam sonucunda hızla artan atık sorunları, yeraltı ve yerüstü kaynakların azalması, endüstriyel ve kimyasal tarım uygulamaları ile kirlenen topraklar ve buna bağlı sağlıklı gıda erişiminin zorlaşması insanlığın küresel varlığını tehdit eden önemli çevresel sorunlardır.
Bu kapsamda gelecek nesillerimiz, çocuklarımız, hem en büyük dezavantajlı grubu ve hem de çözümün en büyük parçasını oluşturmaktadır. Etkili çözüm senaryolarının başarıya ulaşmasında halkın katkısı ve desteği önemlidir. Çevresel bilgi düzeyleri ve buna bağlı oluşan tutumlar çözüm arayışı içinde toplumsal desteği artıracaktır. Davranış geliştirme konusunda en etkili eğitim kademesinin orta düzey olduğu bildirilmiştir.
Bu kademe öğrencileri daha dışa dönük ve inisiyatif almaya hevesli, ergenlik enerjinin dinamizmine sahiptir. Bitlis Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölü kıyısında yer alan nüfusu az, doğal zenginlikleri açısından zengin nadide bir Anadolu şehri Ortaokul Öğrencilerinde Çevre Bilinci: Bitlis Örneği dir. Nüfusun büyük çoğunluğu Merkez ilçe ve Tatvan ilçelerindedir.
Van Gölü kıyısındaki Tavan ilçesi küçük bir sahil ve liman şehridir. Dışardan çok göç almaktadır. Merkez ilçe eski ipek yolu üzerinde zorlu Rahova düzlüğünün bitiminde, küçük, tarihi ve eski bir yerleşimdir. Bir vadi içinde sıkışmış, sağlıklı kentleşme konusunda ciddi sorunlar ile karşı karşıya kalmıştır. Her iki ilçede de halkın duyarsızlığı nedeni ile çevresel sorunlar her geçen gün büyümektedir. Yerel yöneticilerin sağlıklı bir
çevrede yaşamak adına yapmaya çalıştıkları projeler halk direnci ile karşılaşmaktadır. Çöplerin toplanması ve düzenli taşınması, atıkların kaynağında ayrı toplanması, Van Gölü kıyı şeridinin temizlik ve hijyeni, Bitlisi boydan boya geçen derenin temizliği, Nemrut Kalderası gibi önemli rekreasyonel alanların korunması konusunda halkın desteği alınamamaktadır. Çevresel bilinç ve farkındalığın artırılması ile “sağlıklı bir çevrede yaşamayı hak gören” insanlık harekete geçecek ve oluşan işbirliği ile daha yaşanır bir ortam elde edilebilecektir. Toplumsal çevresel farkındalığın artırılmasına yönelik birçok sivil toplum  kuruluşu yoğun çaba harcamaktadır. Ayrıca yerel yönetimler  broşürler, billboardlar, kamu spotları, eğitimler ve şenlikler ile toplumsal farkındalığı artırmaya çalışmaktadır.