Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, cilt.3, sa.12, ss.1010-1026, 2020 (Hakemli Dergi)
Öz
Türkiye’nin en uzun sınır hatlarından birisini oluşturduğu ülkeler arasında yer alan İran’la ilişkileri geçmişten günümüze dek tek yönlü ilerlememiştir. İki ülke arasında kimi zaman çok ciddi yakınlaşmalar görülmüşken, kimi zaman da neredeyse savaş boyutuna ulaşacak gerilimlere şahit olunmuştur. Her iki ülkenin mutabık olduğu konular olumlu ilişkilerin sürekliliğini beraberinde getirirken, stratejik yönden ayrışmalar ise politik çatışmaları tetiklemektedir. Çalışmada Türkiye’nin İran’la ilişkisi kronolojik bağlamda ele alınmakta, iki ülke arasındaki durumu etkileyen kırılma anları vurgulanmaktadır. Bunun yanında, Türkiye’nin 2000’li yılların başında komşularla sıfır sorun politikası çerçevesinde Suriye’yle yakınlaşmasının etkisi ve ardından Arap Baharı’nın patlak vermesiyle birlikte ilişkilerin ters düze olmasının üç ülke arasında oynadığı rol ele alınmaktadır. Çalışma, konuyla ilgili güncel literatürün taranması ve çeşitli kaynakların analiz edilip derlenmesi sonucunda ortaya konmuştur. Bu makalenin amacı; Türkiye-İran ilişkilerini genel çerçevede ortaya koymak ve Suriye’de yaşanan krizin iki ülke arasında nasıl bir sonuç doğurduğunu göstermektir. Bu bağlamda, Türkiye-İran ilişkileri genel olarak dile getirilmekte, ilişkilerdeki gerilim ve süreklilik ele alınmakta, Suriye Krizi’nin bölgeye yansıyan etkileri vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Dış Politika, Ortadoğu, Türkiye-İran İlişkileri, Süreklilik
ve Gerilim, Suriye İç Savaşı.
Abstract
Turkey's relations with Iran have not been stable from
the past to the present. Although there were sometimes very serious
rapprochement between the two countries, there were sometimes tensions that
almost reached the size of war. The issues agreed by both countries lead to the
continuity of positive relations, while strategic divergences trigger political
conflicts. In this study, Turkey's relationship
with Iran is discussed in a chronological context and the breaking moments
affecting the situation between the two countries are emphasized.
In addition, the impact of Turkey's rapprochement with
Syria in the framework of a zero-problem policy with neighbors in the early
2000s is being studied. Then, with the outbreak of the Arab Spring, the role
played by the deterioration of relations between the three countries is
discussed. The study was revealed as a result of scanning the current
literature on the subject and analyzing and compiling various sources. The aim
of this article is to present Turkey-Iran relations in a general framework and
to show how the crisis in Syria has led to a result between the two countries. In
this context, Turkey-Iran relations are expressed in general, tension and
continuity in relations are discussed and the effects of the Syrian crisis
reflected in the region are emphasized.
Keywords: Foreign Policy, Middle East, Turkey-Iran Relations, Continuity and Tension, Syrian Civil War.