Fasih Arapça Arap Dilinin Gelişmesine Engel Midir?

Çıkar M. Ş., Kafi M.

UDEAS Ulusal Dil ve Edebiyat Araştırmaları, Van, Türkiye, 20 - 22 Ekim 2021, cilt.1, sa.1, ss.1-10

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Van
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1-10
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Fasih Arapça Arap Dilinin Gelişmesine Engel midir?


Öz

Arap dil çalışmaları İslamiyetin yayılmasına paralel olarak erken dönemde başladı ve asırlar boyu sürecek etkiye sahip eserler yazıldı. Dini metinleri doğru bir şekilde anlama ve Arap olmayan Müslümanlara da Arap dilini öğretme amacıyla başlayan çalışmalar, hızlı bir şekilde ekolleşti. Normatif kurallar belirleme vasfıyla öne çıkan Basra Ekolü, doğru ve genel geçer kaidelerini belirlerken de çok titiz davrandı. Delil olabilecek dilsel maddelerin toplanmasında, zaman, mekan ve kabile sınırlandırması getirdi. Kufe ekolü ise kullanımda olan dilsel olguları birer delil olarak kabul etmekten çekinmedi.

Basra ekolünün üst/fasih dilin temelini kurarken çölde yaşayan Bedevi Arapların kullandığı dili referans alması, dil-düşünce ilişkisi çerçevesinden bakılarak eleştirilmeye başlandı. Burada ortaya atılan temel tez ise; gramer kurallarının belirleyici olmasından ziyade toplumda kullanılan dili betimlemesi gerekir. Basra ekolü ise, temel kurallar belirleyip dilin kullanımının buna göre olması gerektiğinde ısrarcı olmuş ve uymayanları da hatalı kabul etmiştir. Bu durumda, değişen zaman ve gelişen toplumla paralellik arz etmeyip ayak uyduramadığından dolayı da üst dil artık toplumdan kopuk bir hale gelmektedir. Zira gramer veya dil ile ilgili bir durumu kanıtlamak için ortaya atılan referans, geçmiş dönemlere ait bir referans olmaktan öteye gidemedi, dolayısıyla da bir kısır döngü meydana geldi.

Diglossia/çift dillilik Arap toplumu ile Arapça arasındaki en büyük problem olarak gözükmektedir. Bir tarafta toplumu katı kurallara uymaya zorlayan üst/fasih dil,  diğer tarafta ise gramer kurallarına bağlı kalmak istemeyen bu yüzden de değişmeye ve yok olmaya elverişli lehçe/günlük kullanılan dil.

Bu çalışmada temel hedefimiz, üst/fasih Arapçanın toplumda konuşulamamasının temel sebebi ve ortaya atılan iddalar üzerinde durmak olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Nahiv, Diglossia, Fasih Dil, Lehçe.