Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.40, no.40, pp.107-123, 2018 (Peer-Reviewed Journal)
Van Faik Erener is one of the most important people who contributed
to the folk music culture. Based on Van Population Directorate records, Faik
Erener was born in 1893 and died in 1971. He, who is the composer, publisher
or transporter of many Van folkloric songs today, is renowned for playing the
violinist by putting it on his knee as if he had previously played the kabuki
armband. His nick name was "Van Bülbülü (Nightingale of Van) " because of
his touchy voice. In addition he was also known in Public as "Mıtırıp Fayık"
during his life.
In this research, archive records of TRT's Van folk music collections
were utilized. In addition, this study was prepared by bringing together the
information gathered from the relatives of Faik Erener in Van as well as the
views of the informed persons. Van, as a living city for centuries, has had great
service to Van popular culture, especially music culture. The aim and objective
of this research is; The deep and important contribution of Gypsies, a working
and social group of Anatolia, to the music culture of Van is to reveal
particularly Faik Erener's identity and experience. Furthermore, another aim is
to make the forgotten value of Faik Erener remembered as a living value again
Van halk müziği kültürüne emek veren en önemli kişilerden biri Faik
Erener’dir. Van Nüfus Müdürlüğü kayıtlarına göre Faik Erener 1893 yılında
doğmuş, 1971 yılında vefat etmiştir. Günümüzde öne çıkan birçok Van
türküsünün bestecisi, kaynak kişisi ya da aktarıcısı olan Faik Erener, daha önce
çaldığı kabak kemane çalgısı gibi keman çalgısını dizine koyarak çalması ile
ünlenmiştir. Yaşadığı dönemde sesinin güzelliğinden dolayı “Van Bülbülü”
olarak da anılan Faik Erener halk arasında “Mıtrıp Fayık” lakabıyla
tanınmaktadır.
Bu araştırmada, ağırlıklı olarak TRT kurumunun Van türkü
derlemeleri arşiv kayıtlarından yararlanılmıştır. Ayrıca bu çalışma Van’da
Faik Erener hakkında bilgi sahibi kişilerin görüşleri yanında ulaşılabilinen
akrabalarından derlenen bilgilerin de bir araya getirilmesiyle hazırlanmıştır.
Van’da yüzyıllardır yerleşik olarak yaşayan Mıtrıplar’ın Van halk kültürüne
özelde ise müzik kültürüne çok büyük hizmetleri olmuştur. Bu araştırmanın
amacı ve hedefi; Anadolu’nun emekçi ve çilekeş bir toplumsal grubu olan
Mıtrıplar’ın Van müzik kültürüne katkısının ne kadar derin ve önemli
olduğunu Faik Erener’in kimliği ve yaşantısı özelinde ortaya koymaktır. Diğer
yandan unutulmuş bir değer olan Faik Erener’in yeniden yaşayan bir değer
hâline dönüşmesini sağlamayı amaçlamaktadır.