Akademik Veri Yönetim Sistemi
Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, cilt.11, 2021 (Hakemli Dergi)
ÖZET: Tarım arazilerinde yaşanan tuzluluk sorunu yoğun olarak üretimi yapılan türlerde yetiştiriciliği sınırlandırmaktadır.
Özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde yaşanan tuzluluk sorununa yönelik alternatifler geliştirilmekte ve toprağın organik
maddece zenginleştirilmesi bunların en önemlilerinden birisi olarak görülmektedir. Toprak yapısını iyileştirme, verim ve
kalitede artış, bitki büyüme ve gelişimi üzerinde olumlu etki gösteren vermikompost yetiştiricilikte yaygın olarak
kullanılmaktadır. Özellikle abiyotik stres faktörlerinden olan tuzluluk stresinde zararlanma derecesini kontrol grubuna
kıyasla ciddi oranlarda azalttığı bilinmektedir. Yapılan çalışmada %30 vermikompostlu tarla toprağı ile %100 tarla
toprağında yetiştirilen bitkilerin farklı tuz konsantrasyonundaki (kontrol (0), 50, 100, 150 mM NaCl) gelişimi incelenmiş ve
bitkilerin vermikompostlu ortamda daha iyi bir gelişim gösterdiği belirlenmiştir. Çalışmada stoma eni, stoma boyu, stoma
yoğunluğu, epidermal hücre sayısı, stoma indeksi, yaprak alanı, klorofil miktarı ve renk değerleri (L*, a*, b*, Chroma ve
Hue) incelenmiştir. Renk değerlerinden L*, a*, b* ve Chroma’nın istatistiksel olarak önemsiz olduğu fakat Hue açı değerinin
vermikompostlu ortamda daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yaprak alanının vermikompostlu ortamda daha yüksek olduğu
ve artan tuz stresine paralel olarak azalış gösterdiği görülmüştür. Stoma boyutlarının da benzer şekilde vermikompostlu
ortamda en yüksek değere sahip olduğu tuz dozu artışına paralel olarak azalış gösterdiği saptanmıştır. Stoma ve epidermal
hücre yoğunluğunun korelasyon içerisinde olduğu ve vermikompostlu ortamın yoğunlukta daha etkili olduğu sonucuna
varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Abiyotik stres, aynısafa, renk, stoma, vermikompos