Türkiye’de İkidillilik Üzerine Yapılmış Akademik Çalışmaların Eğilimleri


Creative Commons License

Can F., KARDAŞ M. N.

BAYBURT EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ, cilt.18, sa.38, ss.355-577, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Çalışmanın amacı Türkiye’de iki dillilik üzerine yapılmış akademik çalışmaların (tez ve makale) eğilimlerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma yöntemine uygun olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın verilerini incelemek ve araştırmanın problem sorularına yanıt aramak üzere nitel araştırma tekniklerinden doküman taraması/incelemesi yapılmıştır. Çalışmanın verilerinin incelenmesi sürecinde veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Akademik Eser İnceleme Formu kullanılmıştır. Çalışmanın materyalini Türkiye’de iki dillilik üzerine yayımlanan ve tam metnine ulaşılan lisansüstü tez ve araştırma makaleleri oluşturmuştur. Veri toplama aracı ile toplanan verilerin analizinde nitel analiz tekniklerinden betimsel analiz yapılmıştır. Çalışmanın sonunda 1923-2021’de toplamda 23’ü doktora tezi, 98’i yüksek lisans tezi, 149’u makale olmak üzere 270 adet çalışma yapıldığı; yıllara göre çalışma sayısında düzenli bir artışın olduğu belirlenmiştir. Lisansüstü tezlerin %89’unun Sosyal Bilimler ve Eğitim Bilimleri enstitülerinde yapıldığı, sadece 41 üniversitede ilgili konuda tez yapıldığı, en çok tezin yapıldığı ilk beş üniversitenin sırasıyla Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Ankara Üniversitesi olduğu tespit edilmiştir. İncelenen çalışmaların %67’sinde nitel, %29’unda nicel, %4’ünde ise karma araştırma yönteminin kullanıldığı belirlenmiştir. Çalışmalarda araştırma konusu edilen dil becerilerinin sırasıyla yazma becerisi %18,1, konuşma becerisi %12,5, okuma becerisi %5,5 ve dinleme becerisi %1,4 oranında çalışıldığı, çalışmaların %60,7’sinde ise karma dil becerileri ve diğer konularda yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan çalışmaların çalışma gruplarını/materyalini sırasıyla öğrenciler %49, dokümanlar %21, yetişkin iki dilliler %15, öğretmenler %9, veliler %4, akademisyenler %2 oluşturduğu belirlenmiştir.
The aim of the study is to determine the trends of academic studies on bilingualism in Turkey. The study was prepared in accordance with the qualitative research method. "Academic Work Review Form" was used as a data collection tool. The material of the study consisted of postgraduate thesis and research articles on bilingualism in Turkey. Descriptive analysis, one of the qualitative analysis techniques, was used in the analysis of the data. At the end of study, a total of 270 studies, 23 of which were doctoral dissertations, 98 master's theses, and 149 articles, were carried out in 1923-2021; It has been determined that there is a regular increase in the number of studies over the years. It was determined that 89% of the postgraduate theses were made in social sciences and educational sciences institutes, and 67% of the studies used qualitative, 29% quantitative and 4% mixed research methods. It was determined that the subjects of the studies were mixed language skills 60.7%, writing skills 18.1%, speaking skills 12.5%, reading skills 5.5%, listening skills 1.4%. It was determined that the study groups or materials of the studies were respectively 49% students, 21% documents, 15% adult bilinguals, 9% teachers, 4% parents, and 2% academics