Bütan’ın Kalp Üzerindeki Etkileri


Yücel U. M.

3rd International Conference on Medical & Health Sciences, Bingöl, Türkiye, 24 - 25 Aralık 2021, ss.233-238

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bingöl
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.233-238
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu derlemede bütan’ın kalp üzerindeki etkilerinin tartışılması amaçlanmıştır. Google Akademik, EBSCOHost, Elsevier, Science Direct ve Medline veri tabanlarından detaylı ve kapsamlı bir literatür değerlendirmesi yapılmış ve bütan’ın kalp üzerindeki etkileri ile ilgili güncel veriler aktarılmaya çalışılmıştır. Bütan, uçucu maddeler içinde en fazla kötüye kullanımı olan gazlardan biridir. Günlük hayatta oda spreyleri, deodorantlar ve çakmaklar gibi pek çok kullanım alanı olan bütan herhangi bir yasal kısıtlama olmaksızın yaygın olarak satılmaktadır. Bütanın ucuz ve kolay ulaşılabilir olması nedeniyle özellikle 15-20 yaş arası gençlerde halusinojenik ve öforik etkilerinden dolayı kötüye kullanımı görülmektedir. Bütan, kalbi agresif bir şekilde etkileyen vazoaktif bir maddedir. Keyif alma ve eğlence amaçlı solunduğunda veya koklandığında akut miyokard infarktüsü, ventriküler fibrilasyon veya ani ölüm gibi ciddi kardiyak yan etkilere neden olabilmektedir. Bütan gazı solunması ile ilişkili miyokard infarktüsü için öne sürülen mekanizmalar koroner arter spazmı ve hipoksidir. Ventriküler fibrilasyon ise miyokardın katekolaminlere duyarlılığının artması, aritmi eşiğinin düşmesi ve miyokarda direkt toksik etki ile açıklanmaktadır. Bütan gibi hidrokarbonların akut inhalasyonu, özellikle miyokard iskemisi mevcutsa, adrenalin kaynaklı kardiyak aritmilere neden olabilir. Bütan gazı, sinir sisteminden kalbe iletiler taşıyan adrenaline karşı kalbi oldukça duyarlı yapar. Ani korku gibi stresli, gergin bir durumda adrenalin, kalbin daha hızlı atmasına yol açar. Eğer kalp, adrenaline karşı aşırı duyarlı hale gelirse geçireceği normal bir sarsılmada geçici olarak ritmini yitirir ve bedene kan pompalamaya ara verebilir. Bütana maruz kalan bazı kişiler bu şekilde ölürler. Bütan inhalasyonunun kalp kasındaki katekolamin duyarlılığını arttırdığı için ani korku, koşma ve cinsel aktivite gibi sert kas egzersizlerinden hemen sonra ölümcül ventriküler fibrilasyon ortaya çıkabilmektedir. Hayvan çalışmaları, adrenaline karşı miyokardiyal duyarlılığın inhalan maruziyetinden sonra saatlerce sürebileceğini göstermektedir. N-bütan ve izobütan, havada % 0,5-15 seviyelerinde bile ölümcül aritmiye neden olabilir.

BIn this review, it is aimed to discuss the effects of butane on the heart. A detailed and comprehensive literature review was made from Google Scholar, EBSCOHost, Elsevier, Science Direct and Medline databases, and up-to-date data on the effects of butane on the heart were tried to be conveyed. Butane is one of the most abused gases among volatile substances. Butane, which has many uses in daily life such as air fresheners, deodorants and lighters, is widely sold without any legal restrictions. Due to the cheap and easy accessibility of butane, it is abused especially in young people between the ages of 15-20 due to its hallucinogenic and euphoric effects. Butane is a vasoactive substance that aggressively affects the heart. When inhaled or sniffed for pleasure and entertainment, it can cause serious cardiac side effects such as acute myocardial infarction, ventricular fibrillation or sudden death. The proposed mechanisms for myocardial infarction associated with butane gas inhalation are coronary artery spasm and hypoxia. Ventricular fibrillation, on the other hand, is explained by increased sensitivity of myocardium to catecholamines, decreased arrhythmia threshold and direct toxic effect on myocardium. Acute inhalation of hydrocarbons such as butane can cause adrenaline-induced cardiac arrhythmias, especially if myocardial ischemia is present. Butane gas makes the heart very sensitive to adrenaline, which carries messages from the nervous system to the heart. In a stressful, tense situation such as sudden fear, adrenaline makes the heart beat faster. If the heart becomes hypersensitive to adrenaline, in a normal jolt it will temporarily lose its rhythm and may stop pumping blood to the body. Some people exposed to butane die this way. Because butane inhalation increases catecholamine sensitivity in the heart muscle, fatal ventricular fibrillation can occur immediately after strenuous muscle exercises such as sudden fear, running, and sexual activity. Animal studies indicate that myocardial sensitivity to adrenaline can persist for hours after inhalant exposure. N-butane and isobutane can cause fatal arrhythmias even at 0.5-15% levels in air.