Research Information System
Tarih ve Gelecek Dergisi, vol.10, no.2, pp.106-121, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
Osmanlı Devleti’nde toplum iki grup halinde ele alınır. Bunlardan birincisi askerî sınıf, diğeri
ise reâyâ sınıfı olarak adlandırılır. İdarî sisteme bağlı olarak bugünkü manâda hem askerlik hizmeti
yapanlar, hem de memur statüsünde bulunanlar askerî sınıf içinden yetiştirilirdi. Buna göre, devletin
asker, yönetici ve birçok alanda memurluk ihtiyacını karşılamak amacıyla, bazı gayrimüslim ailelerin
erkek çocuklarından sağlıklı, düzgün ve zeki olanları seçilerek, sıkı bir eğitime tabi tutulurlardı. Söz
konusu eğitime alınacak çocuklar, devşirme usulüyle temin edilirdi. İhtiyaç doğrultusunda uygulanan
bu devşirme sistemi, Osmanlı klasik dönemde, devletin belirlemiş olduğu bazı kanun ve nizamnâme
çerçevesinde yapılmıştır. I. Murad (1362-1389) döneminden itibaren uygulanmaya başlanan bu sistem,
Fatih Sultan Mehmed (1444-1446/1451-1481) döneminde kanunlaşmıştır. Osmanlı Devleti’nde yaklaşık
150 yıl (XVI. yüzyılın son çeyreğine kadar) uygulanan bu sistem, zamanla anlamını yitirmiş ve XVIII.
yüzyıl ortalarından itibaren tamamen ortadan kaldırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Devşirme Usulü, Osmanlı Devleti, İdarî Sınıf, Askerî Sınıf.