Akademik Veri Yönetim Sistemi
Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler, Bingöl, Türkiye, 29 Haziran - 01 Temmuz 2012, cilt.2, sa.97, ss.409-424
Medreseler; bölgede ilk İslami dönemlerden beri vardır. Burada yetişen mollalar
halkın dinî ve sosyal hayatını yönlendirmektedirler. Belli bir silsile ile sıralanmış
kitaptan kitaba geçme sistemi ile Arapça ve Farsça eserler tercüme edilirken metin
(kural, özet) durumunda olan bölümler ezberletilmektedir. Ayrıca Arapça- Kürtçe
kısa sözlük ile Kürtçe eserler de burada okutulmaktadır. Sevgi ve saygı çerçevesinde
gelişen bu faaliyetler, ezber ve tekrar metodu ile öğrencilerde meleke haline
getirilmektedir. Dolayısıyla burada uygulanan ezber ve tekrar metodu modern
çağda reddedilen, ileride unutulmaya yüz tutan ve ezber edinilen bilgilerin kafaya
doldurulması değildir. Cahiliye dönemi Araplardaki fesahat kaynağı olan güzel
sözler ile panayırlarda yarışma kaynağı olan şiirler, ezber yöntemi ile ilgili kişilerle
bütünleşmekte, adeta bu kişilerin parçası haline gelmektedir. İlk İslami dönemler
de de Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i şerifler müminler tarafından ezberlenerek içlerine
sindirilmektedir, müminler ezberledikleri ile bütünleşmektedirler. Kalplerine nakşedilen
Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i şeriflerin gereği hayatlarında uygulanmaktadır.
İbn-i Haldun “öğrencinin ilimde en üst seviyeye gelmesi, ilmin konularının baştan
sona üç kez tekrar edilmesi ile olur. Bazıları yaratılışlarındaki özellik ve yetenek sayesinde,
daha az tekrarla da bu seviyeye ulaşabilmektedir.
Özellikle dil öğretiminde ezberin şart olduğu” düşüncesini dile getirmektedir.
Anahtar Kelimeler: Şark medreseleri, ezber ve tekrar, eğitim, ezberlenen kitaplar.
Madrasahs; has existed in the region since the first Islamic eras. Mullahs that
grow here directs the religious and social life of people. With the passing system
that uses the sorted sequence of particular books, the sections that are in the form
of text (rules, summary) are being memorized, while Arabic and Persian works are
being translated. In addition, short glossary of Arabic, Kurdish and Kurdish works
are taught here. Activities developed with love and respect are acquired by students
as skills. Therefore, the memorization method used in this system is not the memorization
which is rejected in the modern times, and it is not the memorization hold
in the head that is forgotten in the future. At the age of ignorance, the art of saying
nice words and poems that were told at fairgrounds became the part of people who
were in relation with memorization. At the first Islamic era, Koran and Hadiths
were memorized by faithful believers and they became united with them. They
applied the requirements of the Koran and Hadiths which were engraved in their
hearths. Ibn Khaldun expressed the necessity of memorization with these words : “
students should repeat three times from beginning to end to come to highest level
in the science. Some people can reach this level with less repetition with their inborn
features and capability. Memorization is a must especially at teaching language”
Key Words: Eastern madrasahs, memorization and repetition, training, books
memorized.