Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.19, ss.102-135, 2021 (Hakemli Dergi)
Yüce Allah,
insanları doğru yola iletmek ve onları kötülüklerden sakındırmak için
peygamberler göndermiştir. Onlar Allah’tan aldıkları bu kutsal görevi günahlardan
uzak durarak ve ümmetlerine örnek olacak şekilde eksiksiz ifa etmişlerdir. Ancak
beşer olmaları hasebiyle peygamberlerden de bazen küçük hatalar sâdır
olabilmiş ve Kur’ân’da onların bu hatalarından ötürü uyarıldıkları beyân edilmiştir.
Peygamberlerin
bu uyarıları, onların resûl yönleriyle değil, doğrudan içtihatları sebebiyle
evla olanı terk etmeleriyle ilgilidir. Neticede Allah’ın, onları bu hataları
üzerinde bırakmayarak doğru yönde uyarmış olduğu açıktır. Peygamberler ise
yapılan bu uyarılar karşısında en ufak bir ihmale kapılmadan gösterilen doğruya
yönelerek kemale ermişlerdir. Bu çalışmada ilk önce peygamberlere yapılan
uyarların anlaşılmasında en etkin amillerden biri olan ismet sıfatının kavramsal
içeriği ile ilgili kelâmî mezheplerin görüşleri ve itâb
kavramı incelenmiş, ardından da Kur’ân’da yaptıkları hatalarından dolayı
pişmanlık duyan ve bu yönde uyarıldıkları zikredilen peygamberlerden Hz. Âdem,
Hz. Nûh, Hz. Mûsâ, Hz. Dâvûd, Hz. Süleymân
ve Hz. Yûnus’a yapılan itâb âyetleri mümkün mertebe mezhebî tartışmalara dalmadan
analiz edilmiştir.
Anahtar
Kelimeler: Kur’ân,
Peygamberler, İsmet, Hata, Uyarı.
Almighty Allah sent prophets to guide mankind to the right path
and forbid them from sins. Thus, the prophets precisely performed this holy
mission they received from Allah by staying away from sins so that they would
set an example to their ummah. However, since the prophets are human,
sometimes, they also made some slight mistakes; and it is stated in the Qur’an
that they therefore were warned due to these mistakes. As can be understood
from the verses, the warnings made to the prophets are not related to their
prophethood but to their abandonment better decision based on their direct
ijtihad. As a result, it is clear that Allah did not leave them on their
mistakes but warned them in the right direction. And, in the face of these
warnings, the prophets also attained perfection by turning to the truth without
showing slightest negligence. In this study, the concept of itâb and the views
of Kalam sects related to conceptual content of virtue attribute, one of the
most effective agents in comprehending the warnings made to the prophets was
initially investigated, and then, the verses in which warnings are clearly
mentioned in Qur’an about prophets such as Adam, Noah, Moses, David, Solomon
and Jonah, who made faults and regretted them, were tried to be analyzed
without engaging in sectarian disputes as much as possible.
Keywords: Qur’an, Prophets, Virtue, Mistake, Warning