VAN GÖLÜ HAVZASI’NIN MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ


Altan Aydın F.

KARADENİZ 15. ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ, Rize, Türkiye, 8 - 10 Mart 2024, ss.89-90

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Rize
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.89-90
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Van Gölü Havzası, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Van Bölümü sınırları içerisinde yer alır. Kapalı karakterdeki havza büyük oranda Van İli sınırları içerisinde kalırken havzanın batıda dar bir kısmı Bitlis İli sınırları içerisinde bulunmaktadır. Genel hatlarıyla bakıldığında Van Gölü Havzası, ovalar ve geniş tabanlı vadiler bir tarafa bırakılırsa yüksek yeryüzü şekilleri ile çevrelenmiş durumdadır. Morfolojik çeşitlilik itibariyle adeta bir laboratuvar olan havza içerisinde bugün flüvyal, kıyı, buzul, volkan ve karsta ait oluşumları görmek mümkündür. Bu çalışmada Van Gölü Havzası’nın genel morfolojik özellikleri ele alınmıştır. Bunun için öncelikle alanyazın ayrıntılı bir şekilde incelenmiş, akabinde havza içerisinde arazi çalışmaları yapılmıştır. İlaveten Harita Genel Müdürlüğü’nden alınan 1/25.000 ölçekli topografya haritaları üzerinden amaca uygun haritalar hazırlanmıştır. Sonuç itibariyle havza tektonik süreçler ve dış etkenlerle şekillenmiştir. Günümüze ulaşan haliyle havzanın güneyinde karstlaşma ve karstik litolojinin egemen olduğu dağ sıralarından müteşekkil bir topografya hâkimdir. Söz konusu dağ sıraları üzerinde yer yer son buzul döneminde buzullar tarafından şekillenmeler olmuştur. Havzanın batısında ve kuzeyinde ağırlıklı olarak volkanizma, doğusunda ise flüvyal süreçler ve kısmen volkanizma etkindir.

Anahtar Kelimeler: Morfoloji, Van Gölü Havzası, Van Gölü, Volkan, Karst.

Lake Van Basin is located within the borders of the Van Section of the Eastern Anatolia Region. While the closed basin remains largely within the borders of Van Province, a narrow part of the basin in the west is located within the borders of Bitlis Province. In general terms, the Lake Van Basin is surrounded by high landforms, leaving aside plains and broad-based valleys. Today, it is possible to see fluvial, coastal, glacial, volcano and karst formations in the basin, which is almost a laboratory in terms of morphological diversity. In this study, the general morphological characteristics of the Lake Van Basin are discussed. For this purpose, firstly the literature was examined in detail and then field studies were carried out in the basin. Additionally, maps suitable for the purpose were prepared using 1/25,000 scale topography maps obtained from the General Directorate of Mapping. As a result, the basin was shaped by tectonic processes and external factors. In its current state, the south of the basin is dominated by a topography consisting of mountain ranges dominated by karstification and karst lithology. The mountain ranges in question were shaped by glaciers in some places during the last glacial period. Volcanism is predominantly active in the west and north of the basin, while fluvial processes and partly volcanism are active in the east.

Keywords: Morphology, Lake Van Basin, Lake Van, Volcano, Karst.