Akademik Veri Yönetim Sistemi
Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, cilt.22, sa.3, ss.748-756, 2025 (ESCI)
Tarımsal alanlarda verim ve kaliteyi olumsuz etkileyen birçok yabancı ot türü bulunmaktadır. Yabancı otların mücadelesinde kullanılan yöntemlerin başında ise kimyasal mücadele gelmektedir. Ancak kimyasal ilaçların insan sağlığına ve çevreye olumsuz etkileri, çevre dostu mücadele yöntemlerinin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, bazı bitki ekstraktlarının yabancı otların gelişimi üzerindeki olumsuz etkileri, kimyasal ilaçlara alternatif olabilecek umut verici sonuçlar sunmaktadır. Bu amaçla yapılan çalışmada, sütleğen (Euphorbia macroclada Boiss.) ve yonca (Medicago sativa L.) bitkilerinden elde edilen farklı çözücülerdeki (su ve etanol) bitki ekstratlarının farklı konsantrasyonlarda tarımsal alanlarda önemli verim kayıplarına neden olan sirken (Chenopodium album L.) bitkisinin tohum çimlenmesi üzerine allelopatik etkisi araştırılmıştır. Çalışma 2024 yılında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Herboloji laboratuvarında yürütülmüştür. Hazırlanan su ve etanol ekstraktlarının %1, 2, 4, 8, 16 ve 32 konsantrasyonları, 9 cm çapındaki Petri kaplarına konulan sirken tohumlarına uygulanmıştır. Kontrol grubu için sadece saf su kullanılmıştır. Denemeler beş tekerrürlü ve her tekerrürde 50 adet sirken tohumu olacak şekilde yürütülmüştür. Bitkilerden elde edilen ekstraktların sirkenin çimlenmesi üzerinde uygulamalar arasında farklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Çalışma sonucunda, sütleğen ve yoncadan elde edilen hem su hem de etanol ekstaktlarının konsantrasyon artışıyla birlikte sirkenin çimlenme oranında azalma meydana geldiği tespit edilmiştir. Sütleğenden elde edilen etanol ekstraktının %8, 16 ve 32; yoncanın ise %16 ve 32 konsantrasyonlarında çimlenmenin tamamen engellendiği tespit edilmiştir. Ayrıca sütleğen ve yoncanın %32’lik su ekstraktlarında da çimlenmenin olmadığı gözlenmiştir. Yapılan bu çalışma, sütleğen ve yonca bitki ekstraktlarının sirkenin çimlenmesini engelleyerek tarımsal alanlarda verim ve kaliteyi etkileyen bu yabancı otla mücadelede alternatif bir yöntem olarak kullanılması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
There are many weed species that negatively affect yield and quality in agricultural areas. Chemical control is the most common method used in weed management. However, the negative effects of chemical pesticides on human health and the environment reveal the importance of environmentally friendly control methods. In this context, the negative effects of some plant extracts on weed development offer promising results that can be an alternative to chemical pesticides. This study investigated the allelopathic effects of plant extracts obtained from spurge (Euphorbia macroclada Boiss.) and alfalfa (Medicago sativa L.) in various solvents (water and ethanol) and concentrations on the seed germination of lamb’s quarters (Chenopodium album L.), a plant responsible for significant yield losses in agricultural fields. The research was conducted in 2024 at the Herbology Laboratory of the Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Van Yüzüncü Yıl University. The prepared ethanol and water extracts at concentrations of 1%, 2, 4, 8, 16, and 32% were applied to lamb’s quarters seeds put in Petri dishes of 9 cm diameter. The control group was treated with only pure water. The experiments were conducted with five replications, each containing 50 seeds. Statistically significant changes in seed germination were found between the treatments. The study showed that germination decreased when the concentrations of ethanol and water extracts obtained from spurge and alfalfa increased. Specifically, the ethanol extracts from spurge at concentrations of 8%, 16%, and 32%, and the from alfalfa at concentrations of 16% and 32% completely inhibited seed germination. In addition, no seed germination was observed with the water extracts from spurge and alfalfa at a concentration of 32%. This study is considered to be important in terms of using spurge and alfalfa extracts as an alternative method to control this weed, which affects yield and quality in agricultural areas by preventing the germination of lamb’s quarters.