Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Vizyon Van Kongresi, Van, Türkiye, 8 - 09 Şubat 2024, ss.85
Polyeler, karstik sahalarda gelişim gösteren en
geniş yüzey şekilleridir. İnceleme alanı Güneybatı Anadolu’da karstlaşmanın
oldukça belirgin olduğu Batı Toroslar Karst Alanı içerisinde yer alan Menteşe
Yöresi’nde bulunmaktadır.
Bu çalışmada Muğla Polyesi’nin oluşum süreci, sahip
olduğu morfolojik özellikler, polyedeki insan/karst ilişkisi, bu karşılıklı
etkileşimin gerek karst gerekse insan yaşamı üzerindeki etkileri ele
alınmıştır. Bunun için polyede gezi ve gözleme dayalı saha araştırmaları
yapılmış, bu süreçte hem sahaya ilişkin görsel materyaller toplanmış hem de yerel
halk, kamu kurum ve kuruluşları ve STK temsilcileri ile yüz yüze görüşmeler
gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ilgili kuruluşlardan veri ve belge teminleri
yapılmış ve bunlar işlenerek kullanılmıştır. Toplanan veriler literatürle
desteklenmiş ve alanın morfolojik karakterini yansıtmak adına 1/25.000 ölçekli
topografya ve jeoloji haritaları kullanılarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)
ile görsel analizler yapılmıştır.
Yapılan araştırmada Muğla Polyesi’nin oluşum ve
gelişiminde karstik süreçler başta olmak üzere tektonizma (özellikle faylanma)
ve yer yer flüvyal süreçlerin ana şekillendiriciler olduğu sonucuna
varılmıştır. Doğal ortam ve insan etkileşimi bağlamında ise polyede insanların
yaşadıkları çevrenin doğal süreç ve özellikleri hakkında yeterli bilgi ve farkındalığa
sahip olmamaları nedeniyle ortaya çıkan çok sayıda çevresel ve ekolojik
sorunların varlığı tespit edilmiştir. Hatta aynı sebeplerden dolayı insan
yaşamını doğrudan etkileyecek problemlerin varlığı da söz konusudur. Bu
sorunlar, beşeri müdahalelere karşı oldukça kırılgan ve hassas bir karstik
zemine sahip olan araştırma sahası için bir yönetim modeli oluşturulması
gerekliliğini beraberinde getirmiştir.
Anahtar Kelimeler: Muğla,
Polye, Morfoloji, Karst, Karst Yönetimi
Poljes are the largest surface forms that develop in karstic areas. The study
area is located in the Menteşe Region within the Western Taurus Karst Area,
where karstification is quite evident in Southwest Anatolia.
In this study, the formation process of Muğla Polje,
its morphological features, the human/karst relationship in the polje, and the
effects of this mutual interaction on both karst and human life are discussed. For this purpose, field
researches based on trips and observations was conducted in the polje. During
this process, visual materials related to the field were collected and
face-to-face interviews were held with local people, public institutions and
representatives of non-governmental organizations (NGOs). In addition, data and
documents were obtained from the relevant institutions, processed and utilized.
The collected data were complemented by the literature and visual analyzes were
conducted using Geographic Information Systems (GIS) with 1/25.000 scaled
topography and geological maps to accurately depict the morphological character
of the area.
The
research findings indicate that in the region, karstic processes, particularly
tectonism (especially faulting), and occasionally fluvial processes, are the
main factors that influence the formation and development of polje.
Additionally, it has been observed that due to a lack of sufficient knowledge
and awareness about the natural processes and characteristics of their
environment, resulting from human-nature interactions, numerous environmental
and ecological problems exist in the area. In fact, there are also problems
that will directly affect human life for the same reasons. This has brought
about the necessity of establishing a management model for the research area,
which has a very fragile and sensitive karstic terrain prone to human
interventions.
Keywords: Muğla, Polje,
Morphology, Karst, Karst Management