RUMİNANTLARIN İÇME SUYU KALİTESİNDE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR: KİMYASAL, MİKROBİYOLOJİK VE EMERGİNG KİRLETİCİLER, DİJİTAL İZLEME VE POLİTİKA PERSPEKTİFLERİ


Creative Commons License

Budağ C.

18. INTERNATIONAL CONFERENCE ON AGRICULTURE, ANIMAL SCIENCE & RURAL DEVELOPMENT, Konya, Türkiye, 24 - 26 Ekim 2025, cilt.1, sa.1, ss.1229-1251, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Doi Numarası: 10.5281/zenodo.17643922
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1229-1251
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu derleme, ruminantların içme suyu kalitesini etkileyen kimyasal, biyolojik ve yeni ortaya çıkan kirleticileri kapsamlı bir şekilde değerlendirmektedir. pH, sertlik, tuzluluk, nitrat, sülfat, ağır metaller ve mikrobiyolojik kontaminasyon gibi klasik parametrelerin yanı sıra; pestisit kalıntıları, per- ve polifloroalkil maddeler (PFAS), siyanotoksinler ve mikroplastikler gibi yeni risk faktörleri de son yıllarda giderek daha fazla önem kazanmıştır. 2023–2025 yıllarına ait güncel literatürün sentezi, su kalitesinin yalnızca metabolik sağlık ve üretim performansını değil, aynı zamanda hayvan refahını, davranışsal göstergeleri ve antimikrobiyal direnç riskini de doğrudan etkilediğini ortaya koymaktadır. Buna ek olarak, Nesnelerin İnterneti (IoT) sensörleri, yakın kızılötesi spektroskopi (NIR) ve yapay zekâ destekli modelleme gibi dijital teknolojilerin entegrasyonu, hayvancılık sistemlerinde su kaynaklarının gerçek zamanlı, öngörücü ve sürdürülebilir yönetimi açısından yeni olanaklar sunmaktadır. Politika ve mevzuat düzeyinde ise FAO, WHO, Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından oluşturulan çerçeveler incelenmiş; özellikle 2026 yılında yürürlüğe girecek olan AB’nin PFAS düzenlemelerinin uyum süreçlerindeki belirleyici rolü vurgulanmıştır. Genel olarak bu çalışma, kimyasal, mikrobiyolojik ve yeni kirleticilerin değerlendirilmesini; refah göstergeleri ve dijital izleme teknolojileriyle bütünleştiren, çok disiplinli ve bütüncül bir yaklaşımın ruminant içme suyu yönetiminde benimsenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.