Akademik Veri Yönetim Sistemi
TEORİ VE UYGULAMADA SOSYAL BİLİMLER 3, , Editör, Duvar Yayınları, İzmir, ss.492-503, 2024
Türk halk bilimi, toplumun ortak belleğini, kültürünü ve sosyal yapısını yansıtan bir bilim dalıdır. Halk üretimlerinin önemli bir parçası olan sözlü ve yazılı metinler, sosyal normların nesilden nesile aktarılmasında etkili bir aracıdır. Özellikle masallar, destanlar, mâni ve türkülerde toplumun ahlaki, dini, hukuki ve sosyal yapısının nasıl işlendiği ele alınmıştır. Halk bilimi türleri, bu sosyal normların en somut yansıma alanlarıdır. Masallar, destanlar, türküler, atasözleri, deyimler, halk hikâyeleri ve efsaneler gibi türler, toplumun etik değerlerini, ahlaki ilkelerini ve sosyal beklentilerini aktarmaktadır. Bu türler, yalnızca sosyal normları aktarmakla kalmamakta, aynı zamanda toplumsal değişim süreçlerinde yeni normların oluşumuna da katkıda bulunmaktadır. Yani, modernleşme ve şehirleşme gibi süreçlerle birlikte halk bilimi türleri, geleneksel normlarla yeni sosyal değerler arasında bir köprü işlevi görmektedir. Bu araştırmada, Türk halk bilimi içerisinde şekillenen sosyal normların halk edebiyatı metinlerine yansıması incelenmiştir.
Turkish folklore is a branch of science that reflects the collective memory, culture and social structure of society. Oral and written texts, which are an important part of folk productions, are an effective tool in the transfer of social norms from generation to generation. In particular, it has been discussed how the moral, religious, legal and social structure of society is processed in fairy tales, epics, manis and folk songs. Folklore genres are the most concrete reflection areas of these social norms. Genres such as fairy tales, epics, folk songs, proverbs, idioms, folk stories and legends convey the ethical values, moral principles and social expectations of society. These genres not only convey social norms, but also contribute to the formation of new norms in social change processes. In other words, along with processes such as modernization and urbanization, folklore genres serve as a bridge between traditional norms and new social values. In this research, the reflection of social norms shaped within Turkish folklore on folk literature texts has been examined.