ULUSLARARASI KURMANCAN DATKA VE KADIN KAHRAMAN SEMPOZYUMU, İzmir, Turkey, 10 - 11 December 2021, pp.45-50
XIX. yüzyılın 20’lı yıllarında Çarlık Rusya İran Kaçar Türk Hanedanlığı’nı yenerek Kuzey
Azerbaycan topraklarında yerleşmeyi başardı. Kuzey Azerbaycan Türkleri üzerinde sömürge
sistemini kuran çarlık Rusya zaman-zaman halk direnişi ile karşı karşıya kalıyordu.
Azerbaycan Türkleri içerisinden çıkan halk kahramanları “kaçak” olarak biliniyordu ve bu
kaçaklar Çarlık Rusya’nın sömürge düzenine karşı mücadele veriyorlardı. Onlar Çarlık Rusya
memurlarını veya Çarlık Rusya rejimine yardımcı olan şahısları öldürerek dağlar ve
ormanlarda saklanıyorlardı. Düzenli bir savaş yapmayan kaçaklara karşı Çarlık Rusya’nın
askeri birlikleri etkili mücadele yapamıyorlardı.
Kaçaklar genellikle erkekler arasından çıkıyordu. Fakat bazen bu kaçak birliklerini kadınlar
da yönetiyordu. XIX. yüzyılın sonunda Kuzey Azerbaycan’da Çarlık Rusya rejimine karşı
mücadele yapan kaçar birliklerine Kaçak Gülsüm, Erkek Tavat, Kaçak Hecer ve diğer isimli
kadınlar önderlik etmişlerdir. 10 Aralık 2021 tarihinde Manas Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Tarih Bölümü (Bişkek) ve Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü (İzmir)
işbirliği ile İzmir şehrinde yapılacak olan “Kurmancan Datka ve Kadın Kahraman” başlıklı
Uluslararası Bilgi Şölenine sunmak istediğim bildiride XIX. yüzyıl II yarısı ve XX. yüzyılın
başlarında Kuzey Azerbaycan’da Çarlık Rusya’nın sömürge sistemine karşı direniş gösteren
kaçak kadınlarla ilgili bilgi vermeyi düşünüyoruz.