Akademik Veri Yönetim Sistemi
International West Asıa Congress of Tourısm Research, 2017, Van, Türkiye, 28 - 30 Eylül 2017, ss.119-128, (Tam Metin Bildiri)
XVIII. yüzyılda sanayi inkılâbının sürdürülebilirliğini temin etme adına çeşitli iktisadi
enstrümanların ihdası ve güncellenmesi gündeme gelmiş ve bu aktüalite konaklamaya ilişkin
alışkanlıkları da yeniden tanımlamıştır. Bu tanımlamanın en önemli çıktılarından biri “otel”
türü yeni bir konak kültürünün ve mimarisinin ortaya çıkışı olmuştur. Konaklama kültürüne
ilişkin geleneği, mirasçısı ve komşusu olduğu dünyanın verileri üzerine inşa eden Osmanlı
Devleti, bu kültürün aktüalizme edilmiş halinden ibaret olan “otelciliği” de aynı hassasiyetler
üzerinden okumuştur. Bu bağlamda 1868 tarihinde İstanbul’da oteller inşa edilmesi
maksadıyla “Osmanlı Oteller Kumpanyası” adıyla bir şirket kurulmuştur.
Böyle bir hassasiyetin öncelemesine sebep olan gelişmeler, Tanzimat dönemi fikir ve
pratiklerinin siyasi içtimai ve iktisadi hayatta meydana getirdiği karşılıklardan
kaynaklanmıştır. Bu karşılıkları daha sistematik bir şekilde karşılama kaygılarından neşet eden
bu kumpanya, seyahat ve konaklama sisteminde önemli değişikliklere sebep olacak bir ortam
meydana getirmiştir. İstanbul’da ilk modern otel örneklerine 1840’larda rastlanılmış olsa da
bu tür örneklere sistemli bir hüviyet kazandıran gelişmeler, Osmanlı Oteller Kumpanyası gibi
devlet destekli şirketler vasıtasıyla gerçekleşmiştir.
Bu çalışmada XIX. yüzyıl Osmanlısında yaşanan çağdaşlaşma teşebbüslerinin konaklama
kültüründe ne tür değişimlere ortam hazırladığı araştırılmaktadır. Osmanlı Oteller
Kumpanyası örneği üzerinden anlamlandırılacak olan bu çalışmada arşiv kaynakları başta
olmak üzere bu konuda kaleme alınmış yayınlar kullanılacaktır.