Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, cilt.30, ss.882-889, 2020 (Scopus)
Öz: Allium türleri çok çeşitli alanlarda kullanılmasına karşın Doğu Anadolu
Bölgesi’nde baharat, kan şekerini düzenleyici, bağırsak sorunlarını giderici, ağrı
kesici, yara iyileştirici, akne tedavisi ile otlu peynir yapımında kuru veya yaş
olarak sıkça tercih edilmektedir. Bu çalışmada ülkemizde özellikle aroması ve
antimikrobiyal özelliğinden kaynaklı yoğun olarak kullanılan bazı Allium
türlerinin morfolojik ölçümleri (bitki boyu, sap boyu ve çapı, yaprak boyu ve çapı,
yaprak sayısı, umbella çapı, pedisel uzunluğu), stoma ve polen özellikleri ile
polen canlılığının belirlenmesi amaçlanmıştır. 2016 yılında Van ve çevresinde
yapılan arazi gezmeleri sırasında doğal ortamlarından toplanan Allium akaka, A.
giganteum, A. kharputense, A. scorodoprasum subsp. rotundum, A.vineale ve A.
sintensii türleri Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıbbi Bitkiler Bahçesi’nde
hazırlanan parsellere ekilmiş ve kültüre alınmıştır. Sonuç olarak, bitkilerin
bulunduğu gözlem parsellerinde yapılan ölçüm ve değerlendirmelere göre
morfolojik özellikler bakımından iyi bir adaptasyonun olduğu görülmüş, A.
kharputense ve A. sintensii türlerinin diğerlerine kıyasla daha zayıf bir gelişim
gösterdiği belirlenmiştir. Yüksek tohum veriminde önemli bir parametre olan
polen miktarı ve canlılık oranlarında ise A.vineale ve A. scorodoprasum subsp.
rotundum türlerinin ön plana çıktığı görülmüştür. Adaptasyon ve fotosentezde
önemli bir rolü olan stomaların yoğunluğu en fazla A. kharputense türünde olup,
en yüksek ölçülere ise A. vineale türünün sahip olduğu görülmüştür.