Van’ın Çatak İlçesi’ndeki Çılga (Çiçan) Köyü Kilisesi

24. ULUSLARARASI ORTAÇAĞ ve TÜRK DÖNEMİ KAZILARI ve SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU, Nevşehir, Türkiye, 7 - 09 Ekim 2020, cilt.1, ss.194-196

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Cilt numarası: 1
Doi Numarası: 10.29228/usved.55777
Basıldığı Şehir: Nevşehir
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.194-196
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ele aldığımız yapı daha önce herhangi bir yerli ve yabancı yayında tespit edilememiştir. Van Gölü Havzası’ndaki araştırmalarımız 27 yıldır aralıksız sürmektedir. Bu süreçte Çatak İlçesi’nde yaptığımız saha çalışmasında böyle bir yapının varlığı hakkında bilgiye ulaşılmıştır. Bu çalışmanın amacı, daha once literature girmemiş bir mimari eserin bilimsel metotlar ile çalışılarak tanıtımının yapılmasıdır. Araştırmanın veri kaynakları tamamıyla saha çalışması sırasında elde edilen bilgi, bulgu ve bilimsel çalışmadan oluşmaktadır. Çılga (Çiçan) Köyü Çatak ilçe merkezine 25 km. uzaklıktadır. Derin vadilerden geçilen oldukça zorlu bir ulaşımı vardır. Köy Arnos (Kepçe) Dağı’nın doğu eteklerinde kurulmuştur ve incelenen kilise köyün içindedir. Yapı kuzey-güney doğrultusunda eğimli bir arazi üzerinde inşa edilmiştir. Üst örtüsü dört serbest destek üzerine oturan basit tipte yapılmış Kapalı Haç Planlı kilisedir. Merkezde 195 dört serbest paye üzerine oturan 3.80 m. çapında pandantif geçişli bir kubbe yer alır. Dört ana yön daha basık beşik tonozlar ile kapatılmıştır. Köşe mekânlar daha alçak ve küçük dört kubbe ile örtülüdür. Giriş batıdan sağlanmaktadır. Doğuda ise dışa taşıntı yapmayan apsis ve apsidiyoller bulunur. Kitabesi bulunmayan yapının plan tipi, süsleme ile malzeme ve teknik özeliklerinden yola çıkılarak inşa tarihinin aydınlatılması önem taşımaktadır. Bölgede mimari oluşumların başında dini yapılar gelmektedir. Ermeni sanatı açısından önemli bir yere sahip olan Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki manastır ve kilise yapılarının, ağırlıklı olarak Müslüman devletlerin yönetimleri altında şekillendiği görülmektedir. Çalışma bölgenin kendi içinde oluşturduğu mimari ve kültürel gelişim ile etkileşimin aydınlatılması açısından değerlidir. Bu mimari eserler günümüzde ülkemizin tarihi ve kültürel mirası içerisinde yer almaktadır. Yapının mimari ve süsleme açısından bilim dünyasına tanıtılmasının önemli olduğu kanaatini taşımaktayız. Anahtar Kelimeler: Ermeni Mimarisi, Kilise, Kapalı Haç Planı, Van, Çatak. Çılga (Çiçan) Village Church in Çatak District of Van Yalçın KARACA Yüzüncü Yıl University The structure handled has not been determined in any local and foreign broadcast earlier. Our researches in the Van Lake Basin have been taken for 27 years sustainably. In this period reached to information about the existence of such a structure at the survey in Çatak District. The aim of this study is to promote an architectural work that not takes part in literature earlier by study with scientific methods. Researches’ data sources are completely consists of information, finding and scientific studies obtained during the field study. Çılga (Çiçan) Village is 25 km. away from Çatak district center. It has quite difficult transportation through deep valleys. The village was established on the eastern foothills of Mount Arnos and the examined church is in the village. The structure was built on a sloping land in the north – south direction. The top cover is cross planned church made of simple type sitting on four free supports. The dome with a pendentive 3.80 m diameter is located that sitting on four free piers in the centre. The four main directions are closed by more flattened barrel vault. The corner spaces are covered by more lower and smaller four domes. The entry is provided from the west. Eastward there are apse and apsidiole which do not move outward. 196 It is important to illuminate of construction history based on the plan type, decoration and material-technical features of the structure which do not have an inscription. Religious structures are the leading architectural formations in the region. It is seen that the monastery and church structures in the eastern Anatolia region which have an important place in terms of Armenian Art were mostly formed under the Seljuk and Ottoman administrations. The study is valuable in terms of enlightening the interaction with the architectural and cultural development created within the region itself. These architectural works are located within the historical and cultural heritage our country today. We satisfied that it is important to introduce of structure to science world in terms of architecture and decoration. Keywords: Armenian Architecture, Church, Closed Cross Plan, Van, Çatak.