Akgöl (Özalp-Van) ve Çevresinin Doğal Ortam Özellikleri, Ekosistem İçindeki Önemi ve Korunması


Matpay B.

sa.4, ss.74-96, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2022
  • Sayfa Sayıları: ss.74-96
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Akgöl, Van Gölü’nün doğusunda, Özalp ilçesine yaklaşık 20 km uzaklıkta, İran sınırına yakın konumdadır. Etrafı dağlarla çevrili Akgöl, dışa kapalı olup tektonik orjinli çukurluktadır. Akgöl ekosistemde sahip olduğu flora, fauna, insan yaşamı-faaliyetleri için önemli olduğundan doğal sit-kesin korunacak hassas alan olarak tescillenmiştir. Sentripedal ağ özelliğindeki Akgöl 407 hektar alanına sahip olup kaynaklar, yüzeysel sızıntılar, kar ve yağışlarla gelişen geçici akarsularla beslenmektedir. Geçmiş yıllarda ilkbaharda sığ olan göl, yaz sonuna doğru daralmaktayken son yıllarda iklimsel değişikliklerden dolayı tamamen kurumaktadır. Gölün çevresinde İran-Turan fitocoğrafyasına ait endemik bitki türleri mevcut olup halofitler dikkat çekicidir. Toprak örtüsü melanj ve volkano-sedimanterler üzerinde gelişmiştir. Gölün kuruyan kısımlarının tarıma açılması, pestisidler, suyun kontrolsüz kullanımı, çevre bilinci eksikliği gölün geleceğini tehdit etmektedir. Akgöl, sadece bulunduğu ekolojik ortamdaki canlılar için önemli olmayıp Urmiye Gölü ile Erçek Gölü arasındaki kuş göç yolları için önemli bir konaklama, beslenme ve üreme istasyonudur. Bu yüzden Akgöl’ün korunarak gelecek nesillere bırakılması azami önemlidir.