Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Vizyon Van Kongresi, Van, Türkiye, 8 - 09 Şubat 2024, ss.39
Geçmişten
günümüze Van Gölü'nde meydana gelen seviye değişimleri, gerek fiziki gerekse
beşeri ortam üzerindeki etkileri nedeniyle uzun yıllardır inceleme konusu
olmuştur. Araştırma alanında şimdiye kadar yapılan çalışmalar Kuvaterner'de
Nemrut Volkanı’nın faaliyetleri ile oluşan Van Gölü'nde yaşanan salınımların gölün
oluşumundan itibaren meydana geldiğini göstermektedir. Bu değişimlerin en güzel
kanıtı ise göl çevresinde çeşitli seviyelerde bulunan taraça depolarıdır.
Çalışma
kapsamında Van Gölü seviye değişimleri incelenmiş ve bu değişimlerin kıyılar
üzerindeki etkilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu bağlamda 1944 yılından
itibaren düzenli ölçümlerin yapıldığı Tatvan İstasyonu’nun göl seviye verileri
ile havzadaki meteoroloji istasyonlarının uzun yıllık iklim verileri
karşılaştırmalı olarak ele alınmış, böylece iklim elemanları ile göl yüzü
oynamaları arasındaki güçlü ilişki ortaya konulmuştur. Ayrıca Harita Genel Müdürlüğü’ne
ait 1/25.000 ölçekli topografya haritaları üzerinden
amaca uygun haritalar hazırlanmıştır. Bunlara ek olarak belirli yıllara ait
Landsat uydu görüntüleri yardımıyla göldeki salınımların alçak ve yüksek
kıyılar üzerindeki etkileri belirlenmiştir. Göl etrafında yapılan alan araştırmaları
ile de yukarıda bahsi geçen çalışmalar doğrultusunda elde edilen bulgular
desteklenmiştir.
Sonuç
olarak göl çevresinde seviye değişimlerinin en belirgin şekilde izlenebildiği
yerler, alçak kıyı kesimleri olmuştur. Hemen hemen tüm göl etrafında
rastladığımız bu basık topografyanın en geniş yayılım gösterdiği alanlar, gölün
doğu ve kuzeydoğusudur. Çalışma içerisinde başta kıyı çizgisi olmak üzere
deltalar, sulak alanlar, plajlar gibi alçak kıyılar üzerindeki salınımlar sonucunda
meydana gelen boğulma ve büyümeler tespit edilmiş; yerleşmeler, tarım alanları,
yollar, çayır ve meralar gibi beşeri ortam üzerindeki etkiler de ortaya
konulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Van
Gölü, Seviye Değişimleri, Kıyı Morfolojisi
Level changes that have occurred in Lake Van from past
to present have been the subject of investigation for many years due to their
effects on both the physical and human environment. The studies carried out so
far in the research area show that the oscillations experienced in Lake Van,
which was formed by the activities of Nemrut Volcano in the Quaternary, have
been experienced since the formation of the lake. The best evidence of these
changes are the terrace warehouses located at various levels around the lake.
Within the scope of the study, Van Lake level changes
were examined and it was aimed to reveal the effects of these changes on the
coasts. In this context, the lake level data of Tatvan Station, where regular
measurements have been made since 1944, and the long-term climate data of the
meteorological stations in the basin were discussed comparatively, thus
revealing the strong relationship between climate elements and level changes. In
addition, suitable maps were prepared based on the 1/25.000 scale topography
maps belonging to the General Directorate of Mapping. In addition, the effects
of oscillations in the lake on the low and high shores were determined with the
help of Landsat satellite images of certain years. The findings obtained in
line with the above-mentioned studies were supported by field studies conducted
around the lake.
As a result, the places around the lake where level
changes can be observed most clearly are the low-lying coastal areas. The areas
where this flattened topography, which we encounter almost all around the lake,
is most widespread are the east and northeast of the lake. In the study,
drowning and growths that occurred as a result of oscillations on low shores
such as the coastline, deltas, wetlands and beaches were detected. In addition,
the effects on the human environment such as settlements, agricultural areas,
roads, meadows and pastures have also been revealed.
Keywords: Lake
Van, Level Changes, Coastal Morphology