PRAGMATİK İLETİŞİMİN ÖRTÜK ALAN BİLGİSİ: ÖN VARSAYIMLAR

Öztürk Y. E., Çınar M. Ş.

ULUSLARARASI DİLBİLİM VE KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT KONGRESİ-II, Mardin, Türkiye, 15 - 16 Mayıs 2025, ss.1-11, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Mardin
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1-11
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ön varsayım, iletişim sırasında dile getirilmeyen ancak taraflarca kesin olarak varlığı bilinen ve kabul edilen örtük bilgilerdir. Kesinlik arz eden bu bilgiler, bir önermenin yanlış olmasından etkilenmez.  Dolayısıyla ön varsayım içerilen önermelerin ortaya koyduğu hüküm doğruyu yansıtmasa da ön varsayımlar doğru olarak kabul edilir. Ön varsayımların işleyebilmesi için tarafların ortak bir dil, bağlam ve sosyo-kültürel yapıya sahip olması gerekir. Edimbilimsel ön varsayımlar iletişimde kolaylık ve pratiklik sağlar, tüm anlamlar lafızlara dökülmeden istenilen mesajın iletilmesine olanak tanır. Arap Dili’nde ön varsayımlar, özellikle lam-ı ta‘rifin el-‘ahdiyye çeşidinde ve mercii bulunmayan zamirlerde bariz şekilde görülür. Bu tür yapılar, karşılıklı olarak bilinen nesnelere gönderimde bulunur. Ön varsayımlar işlevlerine göre türlere ayrılır, varlıksal ön varsayımlar bir nesnenin varlığını; gerçekçi olanlar kesin bilgiye, gerçekçi olmayanlar ise varsayımlara dayanır. Leksikal/sözlüksel ön varsayımlar, önceki olaylarla ilgili bilgiler içerirken, yapısal ön varsayımlar soru cümleleri gibi kesinlik gerektiren yapılarda bulunur. Karşıt olgusal ön varsayımlar ise gerçekleşmemiş durumlara dair ifadeler içerir. Dini metinlerde ön varsayımlar, doğru anlam çıkarımı için önemli bir role sahiptir. Ön varsayımların doğru tespiti dini metinlerin de doğru bir şekilde anlam yorumuna tabi tutulmasına olanak sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı ön varsayım ilkesini edimbilim çerçevesinde ele almak, ön varsayımın türlerini ortaya koymak ve dini metinlerin anlaşılmasında ön varsayımların nasıl bir role sahip olduğunu göstermeye çalışmaktır.