MORALLİ DERESİ SİSTEMİNDEKİ HOLOSEN YAŞLI AKARSU-GÖL TORTULLARININ KİL MİNERALOJİSİ (TUŞBA, VAN/TÜRKİYE)


Şen G., Yakupoğlu T.

CUKUROVA 8th INTERNATIONAL SCIENTIFIC RESEARCHES CONFERENCE, Adana, Türkiye, 15 - 17 Nisan 2022, ss.86-87

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Adana
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.86-87
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET Bu çalışmada, Moralli Deresi sistemindeki Holosen yaşlı pekişmemiş akarsu-göl tortullarındaki kil mineralleri tanımlanarak; kil minerallerinin kökeninin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Akarsu-göl tortullarındaki mineralleri tayin etmek için X-ışını kırınım yöntemi ile (XRD) tüm kayaç ve kil fraksiyonu analizleri yapılmıştır. Tüm kayaç analizi sonucunda yüzey tortullarında amfibol, feldispat, kalsit, kuvars, mika, piroksen ve kil mineral topluluğu, kil fraksiyon analizi sonucunda ise illit, kaolinit, klorit, simektit, karışık katmanlı klorit-simektit mineralleri tespit edilmiştir. Tortullarda tespit edilen illit, kaolinit, klorit ve simektit, minerallerinin çalışma alanında mostra veren volkanik, metamorfik ve sedimanter kayaçlarda bulunan ve çeşitli bozunma süreçlerine maruz kalan amfibol, feldispat, mika ve piroksen grubu minerallerinden türediği sonucuna varılmıştır. Van gölü kıyı tortullarında tespit edilen illit mineralinin, klorit mineraliyle birlikte bulunuşu, illit mineralinin detritik kökenli olduğunu ve akarsu ile taşınarak kıyıda depolandığını işaret etmektedir. Ayrıca, kıyı tortullarında tespit edilmiş kaolinit, klorit ve simektit kil mineral birliği, volkanik set gölü özelliğinde olan Van Gölü’nde bulunan volkanik malzemenin alterasyona uğraması sonucunda oluşup yerinde depolanmış olabileceğini veya kaynak alandaki diğer volkanik kayaçların bozunması sonucunda oluşup, taşınarak havzada depolanmış olabileceğini işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Van Gölü, Moralli Deresi sistemi, Akarsu-göl tortulları, Kil mineralojisi

This study aimed to identify the clay minerals in Holocene aged unconsolidated fluviolacustrine sediments in the Moralli Stream system and to reveal the source of the clay minerals. The bulk rock and clay fraction analyses were performed by X-ray diffraction method (XRD) to determine the minerals in the fluvio-lacustrine sediments. As a result of bulk rock analysis, amphibole, feldspar, calcite, quartz, mica, pyroxene and clay mineral assemblage, and the clay fraction analysis, illite, kaolinite, chlorite, smectite, mixed-layer chlorite-smectite minerals were determined in the surface sediments. It was concluded that illite, kaolinite, chlorite and smectite minerals detected in the sediments are derived from amphibole, feldspar, mica and pyroxene group minerals found in volcanic, metamorphic and sedimentary rocks outcropped in the study area and subjected to various weathering processes. The illite mineral associated with the chlorite mineral detected in the coastal sediments of Van Lake indicates that the illite mineral is of detrital origin and was transported by the Moralli stream and deposited on the shore of Lake Van. In addition, kaolinite, chlorite and smectite clay mineral associations detected in coastal sediments indicate that the volcanic material found in Lake Van has the characteristics of a volcanic barrier lake, has been altered in situ or they may have formed as a result of the decomposition of other volcanic rocks in the source area and was transported and deposited in the basin.

Keywords: Lake Van, Moralli Stream system, Fluvio-lacustrine sediments, Clay mineralogy