Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye din eğitimi araştırmaları , sa.9, ss.67-82, 2020 (Hakemli Dergi)
Kur’an’dan sonra dini konularda hadisler ikinci önemli kaynak kabul edilmiştir. Hz.
Peygamber’in sözleri, fiilleri ve takrirleri demek olan hadisler, ilk asırlarda daha çok
âlimlerin evleri, mescid/camiler ve medreseler gibi çeşitli yapılarda öğrenilmiştir.
Sonraları bu alanla ilgili faaliyetler, kendine has müesseselerde yoğun bir şekilde icra
edilmiştir. Bu yapılardan biri de hadis ihtisas medreseleri diyebileceğimiz
dârülhadislerdir. Müfredatını yoğunlukla hadis öğrenimine tahsis eden bu kurumlar,
İslâm coğrafyasında dârülhadis adıyla ilk defa hicri altıncı asırdan itibaren Dımaşk’ta
ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu yapıların ilk örneği ise Dımaşk ve Halep Atabegi
Nûreddîn ez-Zengî’ye (ö.569/1174) nispet edilen ve meşhur tarihçi İbn Asâkir
(ö.571/1175) adına yaptırılan Nûriye Dârülhadisi’dir. Bu yapı kendinden sonraki
dârülhadislerin inşa edilmesi için ilham kaynağı olmuştur. Nitekim bu dârülhadisten
sonra özellikle Dımaşk’ta Eyyûbîler asrında pek çok yapı inşa edilmeye başlanmıştır. Bu
yapılardan biri de Eşrefiyye Dârülhadisi’dir. Eşrefiyye Dârülhadisi’ni önemli kılan husus,
buranın hadis meşihatını İbnu’s-Salâh eş-Şehrezûrî (ö.643/1245), en-Nevevî
(ö.676/1277) ve el-Mizzî (ö.742/1341) gibi önemli muhaddislerin yürütmesidir.
Çalışmada dârülhadis adıyla ilk olması hasebiyle kurulan Nûriye Dârülhadisi ile
Dımaşk’ta oldukça önemli bir yere sahip olan Eşrefiyye Dârülhadisi, bu yapılarda
yürütülen eğitim öğretim faaliyetleri, bu yapıların hadis eğitiminde icra ettikleri
fonksiyonlar, okutulan hadis kitapları, burada yetişmiş olan muhaddis âlimler ile
buraların akademik ve idari kadroları hakkında bilgi verilmiştir