Akademik Veri Yönetim Sistemi
TİDSAD (Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of Turk & Islam World Social Studies), sa.17, ss.126-169, 2018 (Hakemli Dergi)
Dr. Öğr. Üyesi Yalçın KARACA
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü,
ykaraca@yyu.edu.tr
VAN GEVAŞ ALTINSAÇ (GANJAK) KÖYÜ KİLİSELERİ
Özet
Tarihi binlerce yıl öncesine dayanan Van’ın kadim değerleri saymakla bitmez.
Dini değerlerin inanç merkezi haline gelen Van’ın yüzlerce tarihi ve turistik
değeri bulunmaktadır. Van; Urartu kale ve kaya mezarlarıyla, camileriyle, medreseleriyle,
manastırlarıyla, kiliseleriyle, ekolojik ve kültürel mirasıyla adeta bir açık
hava müzesidir. Urartu, Asur, Pers, Roma, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safevi, Selçuklu
ve Osmanlı idarelerinde yapılan gerek arkeolojik gerekse Müslüman ve Ermenilere
ait mimari eserler ile tarihe beşiklik etmiştir.
Yukarıda bahsettiğimiz kültürel değerlerimizden biride Gevaş İlçesi’nde
bulunmaktadır. Uzun yıllardan beri farklı zaman dilimlerinde Gevaş’ta yapmış olduğumuz
saha çalışmalarımızda dikkatimizi çekmiş ve incelenmiştir. Detaylı bir
şekilde ele alınıp yayınlanmayan Van’ın Gevaş ilçesine bağlı Altınsaç Köyü (Ganjak)
içindeki iki kilisenin tanımlanması geçmiş ve bugüne ait veriler ışığında yapılacaktır.
Bu doğrultuda yapılar; plan tipi ve mekan anlayışı, süsleme, malzeme ve
teknik bakımından tanıtılarak bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır.
Bu kiliselerin çoğunluğu Müslüman Devletlerin idaresi zamanında bölgede
sağlanan siyasi istikrar ve hoşgörü ortamında inşa edilmiştir. Bu alanda ülkemizde
oldukça az sayıda araştırma bulunmaktadır. Yapıların çalışılarak tanıtılması, bölgenin
kendi içinde oluşturduğu kültürel gelişimi ve kültürler arasındaki etkileşimin
aydınlatılması açısından önem taşımaktadır. Ayrıca bölge turizmine de büyük ölçüde
katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: Van, Gevaş, Ermeni Mimarisi, Manastır, Kilise, Bazilika
ALTINSAÇ (GANJAK) COUNTRY CHURHES IN GEVAŞ, VAN
Abstract
The ancient values of Van which dates back to thousands of years ago are
endless. There are hundreds of historical and touristic values of Van which has became
the center tenet of religious. Van is almost an open air museum with Urartu
castles and rock tombs, mosques, madrasahs, monasteries, churches, ecological and
cultural heritage. It has been the cradle of history with archaeological and architectural
works belonging to Muslims and Armenians which made rule of the Urartu,
Assyrian, Persian, Roman, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safavid, Seljuk and Ottoman.
One of our cultural values as mentioned above is situated in Gevaş district.
We have done our field work in Gevaş, in different time frames for many years ıt
has attracted our attention and examined. The identification of two churches in the
Altınsaç village (Ganjak) of Gevaş district of Van, which isn’t detailed handled in a
way unadversited, will be made in the light of past and today. İn this line, buildings;
plan type and understanding of space, decoration, material and technique
will be introduced as a subject to evaluation.
The majority of these churches are built provided at the time of administration
of the Muslim States, political satbilty and tolerance in the region. There are
quite a few research in this field in our country. Proceeding introduction of the
structure is important in terms of the clarification of the interaction between cultural
development and culture that creates in itself. İt is also grealtly contribute to tourism
in the region.
Keywords: Van, Gevaş, Armenian Architecture, Monasteries, Churches, Basilicas.