KANATLI ETİ ÜRETİMİNDE DERİN PEKTORAL MİYOPATİ: TANI, ÖNLEME VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ


Güler H. C., Şeremet Ç.

8. INTERNATIONAL FOOD, AGRICULTURE AND VETERINARY SCIENCES CONGRESS, Konya, Türkiye, 29 Mayıs - 31 Temmuz 2025, ss.677-691, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.677-691
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yarım asırdır etlik piliçlerin büyüme hızı ve göğüs eti verimini artırmaya yönelik uygulanan genetik

seleksiyon programları yem tüketimi ve kesim yaşını önemli ölçüde düşürürken karkas miktarını

artırmıştır. Bu süreçte, tüketici tercihlerinde gözlemlenen eğilim de satın alma tercihlerinin bütün piliç

yerine işlenmiş ürünler veya göğüs etine doğru kayması yönünde olmuştur. Bu durum, ıslah

işletmelerinin seleksiyon kriterlerini daha büyük göğüs kası gelişimine sahip etlik piliçler üretme

yönünde değiştirmesini tetiklemiştir. Kanatlı eti üretiminde kaydedilen olağanüstü ilerleme, yalnızca

son 10 yılda (2012-2023 arasında) küresel üretimi %34.16, Türkiye'de ise %35.47 oranında artırmıştır.

Ancak bu hızlı gelişim, özellikle piliçlerin göğüs kaslarında idiopatik kas anormalliklerinin

yaygınlaşmasına yol açmıştır. Söz konusu kas miyopatileri, karkas kalitesinin düşmesine neden olmakta

ve tüketime uygun olmayan nitelikleri nedeniyle etin tamamının veya bir kısmının atılmasına yol

açmaktadır. Kanatlılarda bildirilen en eski ve en yaygın kas miyopatilerinden biri, yeşil kas hastalığı

veya Oregon hastalığı olarak da bilinen derin pektoral miyopati (DPM)’dir. DPM yeni bir durum

olmamakla birlikte, göğüs kası oranı daha yüksek karkas üretimi için seleksiyona tabii tutulmuş etlik

piliç ve hindilerde giderek daha sık görülmektedir. Anomali ilk kez 1967-1968 yıllarında Kanada, ABD

ve Birleşik Krallık’ta, damızlık dişi hindilerde bildirilmiştir. Daha sonra damızlık tavuklar ve 1980

yılında genç etlik piliçlerde rapor edilmiştir. DPM’nin etiyolojisi tam olarak açıklığa

kavuşturulamamıştır. Genetik, yetiştirme koşulları, yaş, cinsiyet, kesim ağırlığı veya hareketlilik gibi

pek çok faktörün etkili olabileceği bildirilmektedir. Miyopatinin başlıca tetikleyicilerinden biri sürüde

yoğun fiziksel aktivite (aşırı kanat çırpma) olarak bildirilmektedir. Derin pektoral miyopati, küçük

pektoral kasların (musculus pectoralis supracoracoideus) dejeneratif bir anomalisidir ve atrofi veya

nekroz ile karakterizedir. Sonuç olarak, DPM, karkasın değerli bölümlerini etkilemesi ve giderek

yaygınlaşması nedeniyle, kesimhaneler ve kanatlı eti işleme tesislerinde ekonomik kayıplara yol

açmaktadır; bu durum, çözüm gerektiren önemli bir sorun olarak varlığını sürdürmektedir.

For half a century, genetic selection programs aimed at increasing the growth rate and breast meat yield

of broilers have significantly reduced feed consumption and slaughter age while increasing carcass

yield. During this process, trends observed in consumer preferences have shifted purchasing choices

from whole chickens to processed products or breast meat. As a result, breeding companies have revised their selection strategies to enhance breast muscle growth in broilers. The remarkable progress recorded

in poultry meat production has increased global production by 34.16% and Turkey's production by

35.47% in just the last 10 years (between 2012 and 2023). However, this rapid development has also

contributed to the widespread occurrence of idiopathic muscle abnormalities, particularly in the breast

muscles of broilers. These muscular myopathies negatively impact carcass quality, leading to the

disposal of either part or all the affected meat due to its unsuitability for consumption. One of the earliest

and most common muscular myopathies reported in poultry is Deep Pectoral Myopathy (DPM), also

known as Green Muscle Disease or Oregon Disease. Although DPM is not a newly emerging condition,

it has become increasingly prevalent in broilers and turkeys that have undergone selection for higher

breast muscle yield. The anomaly was first reported in breeding female turkeys in Canada, the United

States, and the United Kingdom during 1967-1968. It was later reported in breeder chickens and

subsequently in young broilers in 1980. The etiology of DPM has not been fully elucidated, but various

factors such as genetics, rearing conditions, age, sex, slaughter weight, and mobility are reported to play

a role. One of the primary triggers of this myopathy is intense physical activity within the flock,

particularly excessive wing flapping. Deep Pectoral Myopathy is a degenerative anomaly affecting the

minor pectoral muscles (musculus pectoralis supracoracoideus) and is characterized by atrophy or

necrosis. As a result, DPM poses significant economic losses for slaughterhouses and poultry meat processing facilities due to its impact on valuable carcass portions and its increasing prevalence. This

condition remains an important issue requiring effective solutions.